Wat gebeurt er als je een soa niet behandelt?

Sexueel overdraagbare infecties (SOA’s) zijn voor veel mensen een ongemakkelijk onderwerp – maar er rust een zwijgplicht met gevolgen. Ook als veel infecties onschuldig lijken of geen klachten veroorzaken, kunnen ze zonder behandeling ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Van onvruchtbaarheid tot orgaanschade, of zelfs overdracht naar je partner of je kind bij de geboorte: de mogelijke gevolgen worden vaak onderschat.

In deze blog ontdek je waarom SOA’s vaak onopgemerkt blijven, wat er kan gebeuren als je ze niet laat behandelen, of ze te genezen zijn – en hoe je jezelf kunt beschermen én eenvoudig thuis kunt testen.

Inhoudsopgave

• Waarom blijven SOA’s vaak onopgemerkt?
• Wat gebeurt er als je een SOA niet behandelt?
• Kan een SOA vanzelf genezen?
• Zijn SOA’s te genezen, zelfs na lange onopgemerkte perioden?
• Hoe kun je je tegen SOA’s beschermen?
• Wanneer moet je een SOA-test doen?

Waarom blijven SOA’s vaak onopgemerkt?

Sexueel overdraagbare infecties blijven vaak lang onopgemerkt. Dat komt door verschillende redenen:

• Geen symptomen: veel SOA’s veroorzaken in het begin geen klachten. Je voelt je gezond, terwijl je al besmettelijk kunt zijn.
• Vage of milde symptomen: lichte jeuk, branderig gevoel bij het plassen of veranderingen in afscheiding worden vaak genegeerd of aan iets anders toegeschreven.
• Schaamte of onzekerheid: uit angst voor stigmatisering of gêne vermijden veel mensen dokters of stellen ze een test uit – vooral bij meerdere seksuele partners.
• Te vroeg testen: sommige SOA’s zijn pas dagen of weken na infectie betrouwbaar te detecteren. Te vroeg testen kan een onterecht negatief resultaat geven.

Deze factoren leiden ertoe dat SOA’s ongemerkt blijven, zich verspreiden en zonder behandeling gezondheidsproblemen veroorzaken (MayoClinic, 2023).

SOA’s die vaak zonder symptomen verlopen:

• Chlamydia: vooral bij vrouwen vaak volledig klachtvrij.
• Gonorroe: bij veel mensen milde of geen symptomen.
• HPV (humaan papillomavirus): meestal symptomloos, kan wel voor celveranderingen zorgen.
• HIV: in de vroege fase vaak griepachtige verschijnselen of geen symptomen.
• Syfilis: in de beginfase vaak onopgemerkt, later ernstige gevolgen mogelijk.
• Genitale herpes: kan symptomloos blijven, zelfs zonder zichtbare blaasjes.

Bron: WHO, 2025

Wat gebeurt er als je een SOA niet behandelt?

Een onbehandelde SOA heeft niet alleen impact op je eigen gezondheid – maar kan ook anderen in gevaar brengen. Zonder behandeling blijven de ziekteverwekkers actief en kun je ze eenvoudig via seks overdragen. In vaste relaties kan het zelfs leiden tot een “ping‑pong‑effect” als maar één partner behandeld wordt.
Ook overdracht aan je baby bij geboorte of tijdens zwangerschap is mogelijk. Een vroegtijdige diagnose en behandeling beschermen zowel jou als je kind.

Op de lange termijn kunnen onbehandelde SOA’s leiden tot ernstige complicaties zoals onvruchtbaarheid, orgaanschade of chronische aandoeningen. Voorbeelden van mogelijke gevolgen:

Bronnen: ASM, 2022; MayoClinic, 2023

Kan een SOA vanzelf genezen?

Dat hangt sterk af van de veroorzaker:

Sommige SOA’s kan je lichaam zelf bestrijden: bij bepaalde HPV-types ruimt je immuunsysteem de infectie vaak binnen 1–2 jaar op. Ook sommige herpesuitbraken verdwijnen vanzelf, hoewel het virus in je lichaam blijft.

Andere SOA’s genezen niet zonder behandeling: Chlamydia, gonorroe, syfilis en HIV blijven actief in je lichaam zolang ze niet behandeld zijn.

Ook als symptomen verdwijnen, kunnen de verwekker en schade blijven bestaan. Een test is de enige manier om zekerheid te krijgen.

Bronnen: Cleveland Clinic, 2025; CDC, 2021

Zijn SOA’s te genezen, ook na lange onopgemerkte periodes?

Of een soa te genezen is, hangt vooral af van de ziekteverwekker en hoe vroeg deze wordt ontdekt.

Infecties zoals chlamydia, gonorroe of syfilis reageren goed op antibiotica. Zelfs als de infectie lange tijd onopgemerkt is gebleven, kan deze vaak nog succesvol worden behandeld. Hoe later de behandeling echter begint, hoe groter het risico op blijvende schade – zoals aan de voortplantingsorganen, het zenuwstelsel of de gewrichten.

Virale SOA’s zijn niet te genezen, maar wel goed behandelbaar: HIV, HPV en genitale herpes blijven levenslang aanwezig, maar moderne medicijnen verlagen de viruslast, verminderen overdracht en beperken het risico op complicaties. Regelmatige medische controle is hierbij essentieel. Vroege opsporing zorgt voor betere behandelresultaten en minder blijvende schade.

Vroege opsporing voorkomt langdurige gevolgen.
Of het nu bacterieel of viraal is: een vroege diagnose verbetert de behandelingsresultaten aanzienlijk en verkleint het risico op blijvende schade. Omdat veel soa’s geen symptomen veroorzaken, is regelmatig testen een belangrijk onderdeel van preventie.

Bronnen: Cleveland Clinic, 2025; CDC, 2021

Hoe kun je je tegen SOA’s beschermen?

Bescherm jezelf én anderen met deze simpele richtlijnen:

• Gebruik condooms en beflapjes bij vaginale, anale én orale seks — ze verminderen het risico aanzienlijk, maar bieden geen volledige bescherming.
• Wees open met je sekspartners over tests, klachten of eerdere infecties. Eerlijkheid helpt.
• Laat je HPV-vaccineren – bij voorkeur op jonge leeftijd, maar ook later nog zinvol.
• Laat je regelmatig testen, ook zonder klachten. De meeste SOA’s geven zich niet direct aan.

Bron: CDC, 2024

Waarom? Omdat de meeste soa’s geen directe symptomen veroorzaken. Een test is de enige manier om het zeker te weten – voor je eigen gezondheid en die van je partners.

Wanneer moet je een SOA-test doen?

Een soa-test is niet alleen belangrijk wanneer je klachten hebt – het is juist extra belangrijk wanneer je die niet hebt. Omdat veel infecties asymptomatisch zijn, is regelmatig testen essentieel.

Een test is vooral aan te raden:

• na onbeschermde seks met een nieuwe of wisselende partner;
• als je of je partner sex met anderen heeft gehad;
• bij kinderwens of bij het starten van een nieuwe relatie;
• bij symptomen zoals branderig gevoel, afscheiding, jeuk of huidveranderingen;
• na een eerder behandelde infectie;
• tijdens zwangerschap – SOA-tests zijn standaard onderdeel van prenatale zorg;
• als je jezelf als risicogroep beschouwt (bijv. meerdere partners, MSM, HIV-positief).

Let op: sommige SOA’s zijn pas betrouwbaar aantoonbaar na een aantal dagen of weken. Te vroeg testen kan een valsnegatief opleveren. (MayoClinic, 2025).

Met een Homed‑IQ thuis-test kun je je makkelijk en discreet zelf testen. Je stuurt de monsters naar een erkend laboratorium en ontvangt binnen enkele dagen het resultaat én een medische toelichting online.

Bronnen

Bishop, C. (2022, December 8). The Dangers of Undiagnosed Sexually Transmitted Infections | ASM.org. American Society for Microbiology. Retrieved July 18, 2025, from https://asm.org/articles/2022/december/the-dangers-of-undiagnosed-sexually-transmitted-in

Does HPV Go Away? (2025, June 19). Cleveland Clinic Health Essentials. Retrieved July 18, 2025, from https://health.clevelandclinic.org/does-hpv-go-away

How to Prevent STIs | STI. (2024, April 9). CDC. Retrieved July 18, 2025, from https://www.cdc.gov/sti/prevention/index.html

Sexually transmitted diseases (STDs) – Symptoms and causes. (2023, September 8). Mayo Clinic. Retrieved July 18, 2025, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/symptoms-causes/syc-20351240

Sexually transmitted diseases (STDs) – Symptoms and causes. (2023, September 8). Mayo Clinic. Retrieved July 18, 2025, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/symptoms-causes/syc-20351240

STD testing: What’s right for you? (n.d.). Mayo Clinic. Retrieved July 18, 2025, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/in-depth/std-testing/art-20046019

Torgovnik, J. (2025, May 29). Sexually transmitted infections (STIs). World Health Organization (WHO). Retrieved July 18, 2025, from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis)