Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
Helicobacter pylori (H. pylori) is een spiraalvormige bacterie die in je spijsverteringskanaal leeft en de maagwand kan infecteren. Hoewel veel mensen met H. pylori geen symptomen ervaren, kan de infectie leiden tot serieuze aandoeningen zoals gastritis, maagzweren en in zeldzame gevallen maagkanker.
Inhoudsopgave
- Wat is Helicobacter pylori?
- Wie loopt risico op een H. pylori-infectie?
- Welke symptomen veroorzaakt een H. pylori-infectie?
- Gezondheidsrisico’s en complicaties
- Hoe wordt een H. pylori-infectie vastgesteld?
- Hoe wordt een H. pylori-infectie behandeld?
- Kun je een H. pylori-infectie voorkomen?
- Samenvatting
Wat is Helicobacter pylori?
Helicobacter pylori (H. pylori) is een bacterie die zich hecht aan het maagslijmvlies en daar kan overleven door stoffen aan te maken die maagzuur neutraliseren (National Cancer Institute, 2023). De bacterie komt zeer vaak voor – naar schatting is tot de helft van de wereldbevolking besmet, vaak al op jonge leeftijd (Hooi et al., 2017).
De infectie verspreidt zich meestal via orale-oraal of fecaal-orale overdracht, bijvoorbeeld door besmet voedsel, water of nauw contact met besmette personen (MedlinePlus, 2022). Binnen huishoudens komt besmetting vaak voor. In veel gevallen veroorzaakt H. pylori geen klachten, en mensen kunnen jarenlang drager zijn zonder het te weten (National Cancer Institute, 2023).
Wie loopt risico op een H. pylori-infectie?
H. pylori-infecties zijn wijdverspreid en kunnen mensen van alle leeftijden treffen, ongeacht geslacht of afkomst. Toch zijn er bepaalde risicofactoren die de kans op een infectie vergroten:
- Geografische locatie: In ontwikkelingslanden is de infectiegraad hoger, wat te wijten kan zijn aan minder schone leefomstandigheden en slechtere waterkwaliteit.
- Leefomstandigheden: Personen die in overvolle woonsituaties leven, zijn ook vatbaarder voor een infectie.
- Socio-economische status: Mensen met een lage sociaal-economische status lopen een verhoogd risico, wat ook te wijten kan zijn aan mogelijke slechtere leefomstandigheden.
Bron: Mayo Clinic, 2022, Hooi et al., 2017
Welke symptomen veroorzaakt een H. pylori-infectie?
Veel mensen met H. pylori hebben geen symptomen en merken jarenlang niets van de infectie. Toch kan de bacterie een ontsteking van het maagslijmvlies (gastritis) veroorzaken of leiden tot zweren in de maag of twaalfvingerige darm.
Veel voorkomende symptomen:
- Een brandende of knagende pijn in de maag (vooral bij een lege maag)
- Winderigheid
- Vaak boeren
- Verlies van eetlust
- Misselijkheid
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
Als er een zweer ontstaat, kunnen de klachten verergeren en kun je gaan overgeven of zwarte (teerachtige) ontlasting hebben door bloed in de darmen.
Deze symptomen zijn zeer niet-specifiek en kunnen ook op andere aandoeningen wijzen. Daarom is het belangrijk om bij klachten een arts te raadplegen om de exacte oorzaak vast te stellen.
Bron: John Hopkins, 2023
Gezondheidsrisico’s en complicaties
Zonder behandeling kan een H. pylori-infectie leiden tot ernstige complicaties zoals:
- Maagzweren (in de maag of twaalfvingerige darm)
- Chronische gastritis (langdurige maagontsteking)
- Bloedarmoede door ijzertekort (door verminderde opname van ijzer)
- MALT-lymfoom (een zeldzame vorm van maagkanker)
- Maagcarcinoom (maagkanker)
Bronnen: Mayo Clinic, 2022; Suerbaum & Michetti, 2002; National Institute of Cancer, 2023
Hoe wordt een H. pylori-infectie vastgesteld?
Een H. pylori-infectie kan op verschillende manieren worden gediagnosticeerd, waaronder de volgende testen:
| Test | Beschrijving |
|---|---|
| Ureum-ademtest (UBT) | Je ademt eerst in een testzakje, drinkt vervolgens een vloeistof met ureum en blaast na enkele minuten opnieuw. Als H. pylori aanwezig is, wordt ureum afgebroken en stijgt het kooldioxidegehalte in je adem – dat wijst op een positieve test (Cleveland Clinic, 2020). |
| Stool-antigeentest | De meest gebruikte ontlastingstest; hiermee worden antigenen van H. pylori in je ontlasting aangetoond. |
| PCR-ontlastingstest | Een geavanceerdere test die DNA van H. pylori opspoort. Hij is duurder en niet overal beschikbaar (Mayo Clinic, 2022). |
| Bloedtest (antilichamen) | Hiermee worden antistoffen tegen H. pylori gemeten, maar het verschil tussen een oude en een actieve infectie is hiermee niet betrouwbaar vast te stellen (MedlinePlus, 2021). |
| Gastroscopie | Als andere tests geen duidelijkheid geven of als er zweren of gastritis worden vermoed, kan een arts een kijkonderzoek doen van de maag en de twaalfvingerige darm (Mayo Clinic, 2022). |
Hoe wordt een H. pylori-infectie behandeld?
De behandeling van H. pylori-infecties is erop gericht om de bacterie volledig uit het lichaam te verwijderen en zo het risico op maagzweren en andere ernstige complicaties te verminderen. De standaardbehandeling, die bekend staat als eradicatietherapie, omvat meestal het gelijktijdig gebruik van verschillende medicijnen:
- Protonpompremmers (PPI’s): Deze medicijnen verminderen de hoeveelheid maagzuur die wordt geproduceerd. Het verminderen van de zuurproductie in de maag leidt tot een verminderde agressiviteit van het maagsap en dus tot een versnelde genezing van verwondingen in de maag.
- Antibiotica: Gewoonlijk worden twee verschillende antibiotica voorgeschreven om de kans op effectieve uitroeiing van H. pylori te vergroten.
- Bismutzouten (optioneel): In sommige gevallen kan een bismutzout (zoals bismutsubsalicylaat) worden toegevoegd. Dit medicijn beschermt het maagslijmvlies.
De behandeling duurt meestal 10-14 dagen, en na afloop van de behandeling kan na ongeveer 4 weken een vervolgtest worden uitgevoerd om te controleren of de infectie succesvol is geëlimineerd.
Bron: Mayo Clinic, 2022
Kun je een H. pylori-infectie voorkomen?
Een gezonde maag is essentieel voor het algemeen welzijn. Hier zijn enkele praktische tips om een gezonde maag te bevorderen:
- Eet gevarieerd en gezond
- Drink voldoende water
- Vermijd alcohol en roken
- Regelmatige lichaamsbeweging
- Beperk stress
- Houd goede hygiëne aan (handen wassen, voedsel goed bereiden)
- Gebruik geen gedeeld drinkgerei of bestek
- Wees voorzichtig met voedsel
Houd er rekening mee dat deze tips algemeen advies zijn en niet zijn afgestemd op individuele gezondheidsbehoeften of aandoeningen. Het is altijd raadzaam om een arts te raadplegen voordat je veranderingen aanbrengt in je dieet, lichaamsbeweging of medicatie.
Bronnen: NHS, 2023; Klein, 2022
Samenvatting
Helicobacter pylori is een veelvoorkomende en vaak stille infectie die tot ernstige maag- en darmklachten kan leiden als je het niet behandelt. Gelukkig is de infectie tegenwoordig goed op te sporen en te behandelen. Heb je langdurige maagklachten of behoor je tot een risicogroep? Overweeg dan om je op H. pylori te laten testen.
Bronnen
Chuang, Y.-S., Wu, M.-C., & et al. (2017). Effects of alcohol consumption, cigarette smoking, and betel quid chewing on upper digestive diseases: a large cross-sectional study and meta-analysis. Oncotarget, 8(44), 78011-78022. https://www.oncotarget.com/article/20831/text/
Good foods to help your digestion. (n.d.). NHS. Retrieved June 15, 2023, from https://www.nhs.uk/live-well/eat-well/digestive-health/good-foods-to-help-your-digestion/
Helicobacter Pylori. (n.d.). Johns Hopkins Medicine. Retrieved June 15, 2023, from https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/helicobacter-pylori
Helicobacter pylori (H. pylori) and Cancer – NCI. (2023, April 12). National Cancer Institute. Retrieved June 15, 2023, from https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/h-pylori-fact-sheet
Helicobacter pylori (H. pylori) infection – Diagnosis and treatment. (2022, May 5). Mayo Clinic. Retrieved June 15, 2023, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/h-pylori/diagnosis-treatment/drc-20356177
Helicobacter Pylori (H. Pylori) Tests. (2021, March 3). MedlinePlus. Retrieved June 15, 2023, from https://medlineplus.gov/lab-tests/helicobacter-pylori-h-pylori-tests/
Hellström, P.M. (2006). This year’s Nobel Prize to gastroenterology: Robin Warren and Barry Marshall awarded for their discovery of Helicobacter pylori as pathogen in the gastrointestinal tract. World Journal of Gastroenterology, 12(19), 3126. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4124396/
Hooi, J. K.Y., & et al. (August). Global Prevalence of Helicobacter pylori Infection: Systematic Review and Meta-Analysis. Gastroenterology, 153(2), 420-429. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016508517355312
H. pylori (Helicobacter pylori ) Breath Test: What is It, How is it Done. (2020, November 20). Cleveland Clinic. Retrieved June 15, 2023, from https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/5217-h-pylori-helicobacter-pylori-breath-test–urea-breath-test
Madison, A., Kiecolt-Glaser, J. K. (2019). Stress, depression, diet, and the gut microbiota: human–bacteria interactions at the core of psychoneuroimmunology and nutrition. Current Opinion in Behavioral Sciences, 28, 105-110. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352154618301608?via%3Dihub
Suerbaum, S. (2002). HELICOBACTER PYLORI INFECTION. The New England Journal of Medicine, 347(15), 1175-1185. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMra020542Taylor, C., & Dix, M. (n.d.). Improve Gut Health: Recognize the Signs of an Unhealthy Gut. Healthline. Retrieved June 15, 2023, from https://www.healthline.com/health/gut-health#foods-for-gut-health
