Pijn aan je zaadballen is een gevoelig onderwerp – letterlijk en figuurlijk. Veel mannen raken onzeker wanneer ze een trekkend, drukkend of stekend gevoel in de balzak ervaren. De oorzaken kunnen sterk variëren: van onschuldige irritaties tot serieuze aandoeningen. Een mogelijke oorzaak zijn ook seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s).
In dit artikel lees je welke soa’s pijn aan je zaadballen kunnen veroorzaken, hoe je ze herkent, wanneer je medische hulp moet zoeken en hoe je jezelf kunt beschermen.
Inhoudsopgave
- Wat wordt bedoeld met pijn aan de zaadballen?
- Kunnen soa’s pijn aan je zaadballen veroorzaken?
- Hoe herken je als man een mogelijke soa?
- Wat zijn andere oorzaken van pijn aan de zaadballen?
- Hoe worden soa’s bij mannen vastgesteld?
- Hoe kan ik me tegen soa’s beschermen?
Wat wordt bedoeld met pijn aan de zaadballen?
Pijn aan de zaadballen verwijst naar een onprettig of pijnlijk gevoel in de zaadbal zelf of in de omliggende structuren zoals de bijbal of zaadstreng. De pijn kan acuut (plotseling) ontstaan of chronisch zijn (dagen tot weken aanhouden). De intensiteit varieert van een licht trekkend gevoel tot hevige, stekende pijn.
Kunnen soa’s pijn aan je zaadballen veroorzaken?
Ja – vooral bacteriële infecties zoals chlamydia of gonorroe (druiper) kunnen pijn aan je zaadballen veroorzaken. Dit gebeurt meestal wanneer de infectie niet wordt behandeld en zich uitbreidt naar de inwendige structuren in de balzak. Daarbij kan er een ontsteking ontstaan van de bijbal (epididymitis), de zaadbal zelf (orchitis), of allebei tegelijk (epididymo-orchitis). In zeldzame gevallen kan ook syfilis in een laat stadium de balzak aantasten en vergelijkbare ontstekingsreacties veroorzaken, als de infectie langdurig onbehandeld blijft (Cleveland Clinic, 2023).
SOA | Mogelijke complicatie | Typische symptomen |
---|---|---|
Chlamydia | Bijbalontsteking (epididymitis) | Branderig gevoel bij plassen, afscheiding, pijn in de balzak |
Gonorroe | Epididymitis | Etterige afscheiding, pijn bij het plassen, zwelling, pijn in de balzak |
Syfilis(zeldzaam) | Ontsteking van bal of bijbal in laat stadium | Pijnloze zweertjes, huiduitslag, mogelijk pijn in de balzak |
Virale infecties zoals herpes of hiv veroorzaken meestal geen directe pijn aan de zaadballen, maar kunnen wel andere klachten in het genitale gebied geven (Cleveland Clinic, 2023).
Hoe herken je als man een mogelijke soa?
Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) veroorzaken bij mannen vaak klachten aan de geslachtsorganen of de urinewegen. Veelvoorkomende symptomen zijn:
- Brandend gevoel of pijn bij het plassen
- Ongewone afscheiding uit de penis (helder, witachtig of etterig)
- Roodheid, jeuk of zwelling aan de penis of balzak
- Gevoeligheid of pijn aan de bijbal of zaadbal
- Koorts of een algemeen ziek gevoel
- Opgezette lymfeklieren in de lies
Belangrijk: Veel soa’s beginnen zonder duidelijke symptomen – en blijven daardoor vaak onopgemerkt. Zo heeft tot wel 50% van de mannen met chlamydia helemaal geen klachten, terwijl ze wel besmettelijk zijn (American Society of Microbiology, 2022; NHS, 2024).
Welke andere oorzaken kunnen pijn aan de zaadballen hebben?
Niet elke pijn aan de zaadballen wordt veroorzaakt door een soa. Andere mogelijke oorzaken zijn:
- Bijbalontsteking door een urineweginfectie
- Prostaatontsteking (prostatitis)
- Zaadbalverdraaiing (testiculaire torsie – medisch spoedgeval!)
- Liesbreuk
- Waterbreuk of varicocele (spatader in de balzak)
- Letsel of een harde klap
- Zaadbalkanker (zeldzaam en meestal pijnloos)
Vooral bij een zaadbalverdraaiing is snelle hulp essentieel: de bloedtoevoer naar de bal kan worden afgesneden en binnen enkele uren moet chirurgisch ingegrepen worden om blijvende schade te voorkomen (Mayo Clinic, 2023).
Wanneer moet je medische hulp zoeken?
Neem direct contact op met een arts als:
- De pijn plotseling en hevig is
- Je zaadbal rood, gezwollen of warm aanvoelt
- Je koorts of koude rillingen hebt
- Je afscheiding of bloed in je urine ziet
- De klachten langer dan een paar dagen aanhouden
Bron: Mayo Clinic, 2023
Hoe worden soa’s bij mannen vastgesteld?
Afhankelijk van de symptomen worden verschillende tests gebruikt om soa’s bij mannen te diagnosticeren. Meestal wordt er een urinemonster of een uitstrijkje uit de plasbuis afgenomen – vooral bij chlamydia en gonorroe. Bloedonderzoek helpt bij het opsporen van infecties zoals syfilis, hiv of hepatitis.
Bij pijn aan de zaadballen kan aanvullend een echografie nodig zijn om ontstekingen of andere oorzaken uit te sluiten (Cleveland Clinic, 2023).
Hoe kan ik me tegen soa’s beschermen?
Voorkomen is beter dan genezen – en belangrijk voor je seksuele gezondheid:
✔️ Gebruik condooms – ze verlagen het risico aanzienlijk, al beschermen ze niet tegen alle soa’s
✔️ Laat je regelmatig testen – zeker bij wisselende bedpartners of na onveilige seks
✔️ Praat open met je partner(s) – gezamenlijke tests en eerlijkheid verlagen de risico’s
✔️ Maak seksspeeltjes goed schoon – na elk gebruik of gebruik ze niet samen
✔️ Laat je vaccineren – bijvoorbeeld tegen HPV en hepatitis B
✔️ Geen zelfmedicatie – laat klachten altijd checken door een arts
Bron: CDC, 2024
Thuis een soa-test doen?
Twijfel je of je klachten door een soa komen? Met een thuistest van Homed-IQ kun je discreet en gemakkelijk controleren of je een infectie hebt. Het testpakket bevat alles wat je nodig hebt om zelf een monster af te nemen. De analyse gebeurt anoniem in een gecertificeerd laboratorium. Je krijgt je resultaten digitaal en volledig vertrouwelijk.
Bronnen
Bishop, C. (2022, December 8). The Dangers of Undiagnosed Sexually Transmitted Infections | ASM.org. American Society for Microbiology. Retrieved August 19, 2025, from https://asm.org/articles/2022/december/the-dangers-of-undiagnosed-sexually-transmitted-in
Sexually transmitted infections (STIs). (2024, May 13). NHS. Retrieved August 19, 2025, from https://www.nhs.uk/conditions/sexually-transmitted-infections-stis/
Testicle pain Causes. (n.d.). Mayo Clinic. Retrieved August 19, 2025, from https://www.mayoclinic.org/symptoms/testicle-pain/basics/causes/sym-20050942
Testicle pain When to see a doctor. (n.d.). Mayo Clinic. Retrieved August 19, 2025, from https://www.mayoclinic.org/symptoms/testicle-pain/basics/when-to-see-doctor/sym-20050942
Testicular Pain: Causes, Sides, Diagnosis & Treatment. (n.d.). Cleveland Clinic. Retrieved August 19, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/16292-testicular-pain