Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
Seksueel overdraagbare infecties (soa’s) treffen niet alleen heteroseksuele mensen – ook lesbische en biseksuele vrouwen kunnen besmet raken en infecties doorgeven. Toch bestaat er vaak onzekerheid over hoe groot het risico echt is en welke beschermingsmaatregelen zinvol zijn. In deze blog lees je hoe soa’s tijdens seks tussen vrouwen worden overgedragen, welke infecties het vaakst voorkomen en hoe je jezelf effectief kunt beschermen.
Inhoudsopgave
- Hoe kunnen lesbische en biseksuele vrouwen een soa oplopen?
- Soa’s bij lesbische en biseksuele vrouwen
- Wat zijn typische symptomen van soa’s bij vrouwen?
- Hoe kun je het risico op een soa verkleinen?
Hoe kunnen lesbische en biseksuele vrouwen een soa oplopen?
Veel mensen onderschatten het risico van soa-overdracht bij seksueel contact tussen vrouwen. Maar besmetting is ook mogelijk zonder penetratie met een penis – bijvoorbeeld door:
- Orale seks (vulva ↔ mond): Overdracht via slijmvliezen; ook mogelijk bij HPV/herpes en sommige bacteriële ziekteverwekkers.
- Handen/vingers: Wanneer eerder vaginale vloeistof is aangeraakt en daarna in contact komt met de slijmvliezen van de partner; kleine scheurtjes/microverwondingen vergroten het risico.
- Gezamenlijk gebruik van seksspeeltjes: Vooral wanneer ze zonder condoom/barrièrehoes worden gedeeld of niet gereinigd tussen partners of bij gebruik tussen vagina ↔ anus.
- Direct huid-op-huidcontact in de genitale regio (vulva-op-vulva): Vooral relevant voor HPV en herpes, ook wanneer er geen zichtbare veranderingen zijn.
- Contact met bloed (incl. menstruatiebloed): Bloedcontact – bijvoorbeeld via menstruatiebloed of kleine verwondingen – kan hiv en andere ziekteverwekkers overdragen; het risico bij seks tussen vrouwen is echter over het algemeen erg laag.
Factoren die het risico verder vergroten:
Het individuele besmettingsrisico is niet altijd even hoog. Het neemt vooral toe wanneer slijmvliezen geïrriteerd zijn, beschermingsbarrières ontbreken of ziekteverwekkers makkelijker het lichaam kunnen binnendringen. Typische factoren zijn:
- Pas geschoren huid, droge slijmvliezen of veel wrijving/te weinig glijmiddel → meer microscheurtjes.
- Ontstekingen, schimmelinfecties of open plekjes in het genitale gebied.
- Wisselende partners of onbekende teststatus.
- Hetzelfde speeltje gebruiken voor vagina en anus zonder nieuwe bescherming (bijv. zonder nieuw condoom/barrièrehoes).
Soa’s bij lesbische en biseksuele vrouwen
Seksueel overdraagbare infecties kunnen ook voorkomen bij seksueel contact tussen vrouwen. Het volgende overzicht laat de belangrijkste ziekteverwekkers zien, hun typische overdrachtsroutes in de context van seks tussen vrouwen en mogelijke gezondheidsgevolgen als ze onbehandeld blijven.
| Infectie | Overdrachtsroutes | Mogelijke gevolgen (bij geen behandeling) |
|---|---|---|
| HPV | Huid- en slijmvliescontact, orale seks | Genitale wratten, baarmoederhalskanker |
| Herpes (HSV) | Huid- en slijmvliescontact | Pijnlijke blaasjes, terugkerende uitbraken |
| Chlamydia | Vaginale afscheiding, seksspeeltjes | Onvruchtbaarheid, eileiderontsteking |
| Gonorroe | Vaginale afscheiding, orale seks | Pijn, afscheiding, bekkenontstekingen |
| Syfilis | Slijmvliescontact, orale seks | Ernstige orgaanschade in latere stadia |
| Hiv | Bloed, vaginale afscheiding, menstruatiebloed | Verminderde afweer, aids |
Bron: CDC, 2021
Hoewel veel HPV-infecties vanzelf weer verdwijnen, hangt het risico op vervolgziekten af van het virustype: de hoog-risico types HPV 16 en 18 zijn wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 90% van de gevallen van baarmoederhalskanker (CDC, 2024, WHO, 2024). Daarom zijn HPV-vaccinatie en regelmatige controles bijzonder belangrijk.
Wat zijn typische symptomen van soa’s bij vrouwen?
Veel seksueel overdraagbare infecties verlopen in het begin zonder symptomen. Dat betekent: een vrouw kan besmet zijn zonder het te weten en de infectie onbewust doorgeven. Vooral bij chlamydia komt het vaak voor dat er geen klachten zijn – naar schatting merkt tot wel 70% van de besmette vrouwen niets (ECDC, 2025). Als er wel klachten optreden, kunnen die bijvoorbeeld zijn:
- Ongewone of sterk ruikende afscheiding
- Brandend gevoel of pijn bij het plassen
- Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
- Jeuk, roodheid of huidveranderingen in het genitale gebied
- Kleine blaasjes, wondjes of zweertjes op de geslachtsdelen of in de mond
- Spotting of tussentijdse bloedingen
Bron: Cleveland Clinic, 2023
Wanneer moet je een soa-test doen?
Omdat veel soa’s in het begin geen klachten veroorzaken, is het verstandig om niet alleen bij symptomen te testen. De volgende situaties spreken voor een soa-test:
- Bij klachten zoals afscheiding, jeuk, pijn of huidveranderingen in het genitale gebied.
- Na onbeschermde seks, ook als je je goed voelt.
- Bij een nieuwe partner of als je meerdere seksuele partners hebt.
- Na gezamenlijk gebruik van seksspeeltjes zonder hoesje of reiniging.
- Na contact met bloed of menstruatiebloed, vooral bij open wondjes of slijmvliescontact.
- Voor een geplande zwangerschap, om risico’s voor jou en het kind te minimaliseren.
- Regelmatig als preventieve maatregel – bij wisselende partners kan een test elke 6–12 maanden nuttig zijn.
Bron: MayoClinic, 2025
Hoe kun je het risico op een soa verkleinen?
Ook bij seks tussen vrouwen zijn er mogelijkheden om het infectierisico duidelijk te verlagen. Daaronder vallen:
- Gebruik van beflapjes of uitgeknipte condooms bij orale seks
- Gebruik van condooms of hoesjes bij seksspeeltjes
- Reinigen of desinfecteren van seksspeeltjes na elk gebruik
- Vermijden van direct contact met menstruatiebloed of open wondjes
- Regelmatig testen op seksueel overdraagbare infecties
- Open gesprekken met seksuele partners over je eigen seksuele gezondheid
Daarnaast wordt de HPV-vaccinatie aanbevolen, die beschermt tegen bepaalde vormen van kanker en andere HPV-gerelateerde aandoeningen.
Bron: CDC, 2024
Hoe kan een thuistest van Homed-IQ helpen?
Met een soa-thuistest van Homed-IQ, zoals de HPV-test, kun je je seksuele gezondheid – discreet, snel en betrouwbaar – vanuit huis controleren, zonder doktersafspraak of wachtkamer. Je monster wordt geanalyseerd in een gecertificeerd medisch laboratorium.
Bronnen
HPV and Cancer | Cancer. (2024, September 17). CDC. Retrieved August 17, 2025, from https://www.cdc.gov/cancer/hpv/index.html
Human papillomavirus and cancer. (2024, March 5). World Health Organization (WHO). Retrieved August 17, 2025, from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papilloma-virus-and-cancer
Human papillomavirus and cancer. (2024, March 5). World Health Organization (WHO). Retrieved August 17, 2025, from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papilloma-virus-and-cancer
Sex activities and risk. (n.d.). NHS. Retrieved August 17, 2025, from https://www.nhs.uk/live-well/sexual-health/sex-activities-and-risk/
Sexual health for lesbian and bisexual women. (n.d.). NHS. Retrieved August 17, 2025, from https://www.nhs.uk/live-well/sexual-health/sexual-health-for-lesbian-and-bisexual-women/
Sexually Transmitted Infections (STIs): Sexually Transmitted Diseases (STDs). (n.d.). Cleveland Clinic. Retrieved August 14, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9138-sexually-transmitted-diseases–infections-stds–stis
STD testing: What’s right for you? (2025, July 16). Mayo Clinic. Retrieved August 17, 2025, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/in-depth/std-testing/art-20046019
Women Who Have Sex with Women (WSW) and Women Who Have Sex with Women and Men (WSWM). (2021, July 22). CDC. Retrieved August 17, 2025, from https://www.cdc.gov/std/treatment-guidelines/wsw.htm
