Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
De schildklier is een klein, vlindervormig orgaan in je hals dat hormonen aanmaakt en een cruciale rol speelt in de hormonale balans en je algemene gezondheid. Het is belangrijk dat je schildklierwaarden binnen het normale bereik blijven, want zowel een te traag als een te snel werkende schildklier kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals gewichtsschommelingen, vermoeidheid en hartklachten.
Inhoudsopgave
- Wat is de schildklier en wat doet ze?
- Wat zijn normale schildklierwaarden?
- Wat betekenen afwijkende schildklierwaarden?
- Hoe kun je je schildklierwaarden meten?
- Hoe ondersteun je een gezonde schildklier?
- Samenvatting
Wat is de schildklier en wat doet ze?
De schildklier is een hormoonproducerende klier in je hals, net onder het strottenhoofd. Door haar vleugelvormige structuur wordt ze vaak de “vlinderklier” genoemd. De schildklier heeft drie belangrijke functies:
- Het regelen van de stofwisseling
- Het ondersteunen van lichamelijke groei en ontwikkeling
- Het opslaan van jodium voor de aanmaak van hormonen
De schildklier maakt de hormonen T3 en T4 aan, die essentieel zijn voor de stofwisselingsregulatie. Wanneer deze hormonen uit balans zijn, kan dat leiden tot een te snelle of te trage stofwisseling (NIH, 2010).
Übrigens: Der Unterschied zwischen T3 & FT3 und T4 & FT4 ist, dass FT3 und FT4 “freie” Schilddrüsenhormone sind, die nicht an bestimmte Bluteiweiße gebunden sind. Deze test meet TSH, FT3 en FT4. Let op: FT3 en FT4 zijn de “vrije” schildklierhormonen, wat betekent dat ze niet gebonden zijn aan bloedeiwitten.
Naast deze kerntaken beïnvloedt de schildklier ook:
- Spieren en zenuwen
- Hart en bloedvaten
- Seksualiteit en vruchtbaarheid
- Maag en darmen
- Groei van nagels, huid en haar
- Mentaal welzijn
Bron: Society for Endocrinology, 2018; Endocrine Society, 2022
Omdat je lichaam zelf geen jodium kan aanmaken, ben je afhankelijk van de voeding. De schildklier slaat dit jodium op en gebruikt het – samen met TSH (thyroïdstimulerend hormoon) – om hormonen te produceren.
Wat is TSH, T3 en T4?
| Hormoon | Volledige naam | Aangemaakt door | Korte functieomschrijving |
|---|---|---|---|
| TSH | Thyroïdstimulerend hormoon | Hypofyse | Stimuleert de schildklier om T3 en T4 aan te maken |
| T3 | Trijodthyronin | Schildklier | Actief hormoon dat stofwisseling, energie en lichaamstemperatuur reguleert |
| T4 | Thyroxin | Schildklier | Voorloper van T3; wordt in weefsels omgezet naar T3 voor regulatie van de stofwisseling |
Bron: NIH, 2010.
Wat zijn normale schildklierwaarden?
Schildklierwaarden kunnen iets verschillen per laboratorium, leeftijd en gezondheidstoestand. Hieronder zie je de gangbare referentiewaarden:
| Hormoon | Referentiewaarde (volwassenen) | Eenheid |
|---|---|---|
| TSH | 0,27 – 4,2 | uIU/mL |
| Vrij T4 | 0,9 – 1,7 | ng/dL |
| Vrij T3 | 2,3 – 4,1 | pg/mL |
Let op: Referentiewaarden kunnen per lab en testmethode variëren. Laat je resultaten altijd beoordelen door een arts.
Bronnen: Cleveland Clinic, 2022; Cleveland Clinic, 2022; Cleveland Clinic, 2022
TSH-waarden per leeftijdsgroep
De TSH-waarden veranderen met de leeftijd. Kinderen hebben doorgaans hogere waarden dan volwassenen:
| Leeftijdsgroep | Referentiebereik (TSH in µIU/mL) |
|---|---|
| Zuigelingen tot 5 dagen oud | 0,7 – 15,2 |
| Zuigelingen van 6 tot 90 dagen oud | 0,72 – 11,0 |
| Baby’s van 4 tot 12 maanden oud | 0,73 – 8,35 |
| Kinderen van 1 tot 6 jaar oud | 0,7 – 5,97 |
| Kinderen van 7 tot 11 jaar oud | 0,6 – 4,84 |
| Jongeren van 12 tot 20 jaar oud | 0,51 – 4,3 |
| Volwassenen van 21 tot 99 jaar oud | 0,27 – 4,2 |
Bron: Cleveland Clinic, 2022
TSH-waarden tijdens de zwangerschap
Tijdens de zwangerschap verandert de hormoonhuishouding aanzienlijk, dus gelden aangepaste referentiewaarden:
| Trimester | TSH-referentiebereik (uIU/mL) |
|---|---|
| 1e trimester | 0,18 – 2,99 |
| 2e trimester | 0,11 – 3,98 |
| 3e trimester | 0,48 – 4,71 |
Bron: Cleveland Clinic, 2022
Wat betekenen afwijkende schildklierwaarden?
Afwijkende TSH-waarden
Als de schildklierhormonen buiten het normale bereik vallen, wijst dit vaak op een trage of overactieve schildklier. De onderstaande tabel laat de twee meest voorkomende schildklieraandoeningen zien:
| TSH-waarde | Aandoening | Mogelijke oorzaken | Veelvoorkomende symptomen |
|---|---|---|---|
| Verhoogd | Hypothyreoïdie | – Hashimoto-thyroïditis – Jodiumtekort – Tumor van de hypofyse (zeldzaam) – Genetische afwijkingen | -Vermoeidheid -Tintelingen/gevoelloosheid in de handen -Constipatie -Gewichtstoename -Depressie -Gevoeligheid voor kou -Verminderde seksuele drang -Hevige, frequente menstruatie |
| Verlaagd | Hyperthyreoïdie | – Hyperthyreoïdie – Ziekte van Graves – Schildklierknobbels – Tumor van de hypofyse (zeldzaam) | -Hartkloppingen -Trillen/angst -Gewichtsverlies ondanks eetlust -Diarree, frequente stoelgang -Zichtstoornissen, -uitpuilende ogen -Dunne, vochtige huid -Verdikking van de hals (struma) -Onregelmatige menstruatie |
Bron: Cleveland Clinic, 2022
Afwijkende T3-/T4-waarden
| Hormonale status | Interpretatie |
|---|---|
| Te veel T3/T4 | Hyperthyreoïdie |
| Te weinig T3/T4 | Hypothyreoïdie |
Bron: Endocrine Society, 2022
Hoe kun je je schildklierwaarden meten?
Met de Homed-IQ schildkliertest kunt u TSH, FT3 en FT4 eenvoudig thuis meten. U ontvangt een snelle, professionele evaluatie in het laboratorium; begrijpelijk uitgelegd en met duidelijke aanbevelingen, zodat u uw schildkliergezondheid in de gaten kunt houden.
-
Schildkliertest Uitgebreid
€69,00
Hoe ondersteun je een gezonde schildklier?
De beste manier om je schildklier gezond te houden is via voeding – met name door voldoende jodium en seleniumbinnen te krijgen. Omdat je lichaam geen jodium zelf aanmaakt, moet je dit via voedsel binnenkrijgen.
- Voedingsmiddelen met veel jodium: spinazie, broccoli, zeewier
- Voedingsmiddelen met veel selenium: eekhoorntjesbrood, haring, tonijn
Deze voedingsstoffen zijn belangrijk voor de aanmaak van T3 en T4.
Bron: British Thyroid Foundation, n.d.
Samenvatting
De schildklier is klein, maar speelt een grote rol in het regelen van je stofwisseling, energieniveau en algehele welzijn. Het is belangrijk om je TSH-, T3- en T4-waarden in balans te houden, want zowel een overactieve als een trage schildklier kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen – van vermoeidheid tot hartproblemen. Regelmatig testen helpt om onbalans vroegtijdig te ontdekken. Met een thuistest van Homed-IQ kun je je schildklierwaarden gemakkelijk in de gaten houden en proactief werken aan je hormonale gezondheid. Als je waarden buiten het normale bereik liggen, neem dan altijd contact op met een arts voor verder onderzoek en advies.
Bronnen
Cleveland Clinic. (2022, October 3). T4 (thyroxine) test: What it is, function, purpose & levels. Cleveland Clinic. Retrieved May 7, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/24235-thyroxine-t4-test
Cleveland Clinic. (2022, February 14). T3 (triiodothyronine) test: What it is, function & levels. Cleveland Clinic. Retrieved May 7, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22425-triiodothyronine‑t3
Cleveland Clinic. (2022, Juli 25). Thyroid‑Stimulating Hormone (TSH) Levels. Cleveland Clinic. Zugegriffen am 7. Mai 2024, von https://my.clevelandclinic.org/health/articles/23524-thyroid-stimulating-hormone-tsh-levels
British Thyroid Foundation. (n.d.). Diets and supplements for thyroid disorders. Retrieved August 19, 2025, from https://www.btf-thyroid.org/diets-and-supplements-for-thyroid-disorders#di15
Golbert, L., de Cristo, A. P., Faccin, C. S., Farenzena, M., Folgierini, H., Graudenz, M. S., & Maia, A. L. (2017). Serum TSH levels as a predictor of malignancy in thyroid nodules: A prospective study. PLOS ONE, 12(11), e0188123. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0188123
How does the thyroid gland work? (2010, November 17). NIH. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279388/
Infertility and Thyroid Disease. (2021, April 14). Verywell Health. https://www.verywellhealth.com/infertility-and-thyroid-disease-4019413
Kapelari, K., Kirchlechner, C., Högler, W., Schweitzer, K., Virgolini, I., & Moncayo, R. (2008). Pediatric reference intervals for thyroid hormone levels from birth to adulthood: a retrospective study. BMC Endocrine Disorders, 8(1). https://doi.org/10.1186/1472-6823-8-15
Penn Medicine. (2019, January 10). How Thyroid Problems Might Be Hurting Your Sex Life. Penn Medicine Women’s Health Blog. https://www.pennmedicine.org/updates/blogs/womens-health/2019/january/how-thyroid-problems-might-be-hurting-your-sex-life
Thyroid gland | You and Your Hormones from the Society for Endocrinology. (n.d.). https://www.yourhormones.info/glands/thyroid-gland/
TSH (Thyroid-Stimulating Hormone) Levels: Symptoms. (n.d.). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/articles/23524-thyroid-stimulating-hormone-tsh-levels
