AllergieMedische aandoeningen

De netelroos: Wanneer de huid in opstand komt

Geschreven door

Anna Roell
17 april, 2024

Medisch gecontroleerd artikel Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten

Netelroos treft ongeveer 15-20% van de wereldbevolking en wordt veroorzaakt door een overmatige immuunreactie die door een verscheidenheid van triggers kan worden geactiveerd, zoals voedsel, medicijnen en insectenbeten. Het resulteert in huidreacties zoals jeukende galbulten en zwellingen (Cleveland Clinic, 2022). Maar wat zit er precies achter deze huidaandoening? Dit artikel helpt je netelroos beter te begrijpen – van de oorzaken en symptomen tot effectieve behandelmethoden.

Een uitgebreide allergietest van Homed-IQ kan helpen de triggers van netelroos te identificeren. Deze test meet de IgE-reactiviteit op diverse allergenen die tot specifieke allergieën behoren. De mate van IgE-reactie op een allergeen, in combinatie met fysieke symptomen (zoals netelroos), kan wijzen op een mogelijke allergie. Door het detecteren van specifieke allergenen maakt deze test gerichte maatregelen mogelijk die niet alleen de acute symptomen verlichten, maar ook toekomstige uitbraken kunnen voorkomen.


Inhoudsopgave


Wat is netelroos?

Netelroos, medisch ook bekend als urticaria, is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door het plotseling optreden van galbulten of zwellingen op de huid. Urticaria ontstaat wanneer het immuunsysteem reageert op een prikkel en histamine en andere ontstekingsstoffen in de huid vrijgeeft. Dit leidt tot zwellingen en vochtophopingen onder de huid, die zichtbaar worden als galbulten (Cleveland Clinic, 2022).

Acute en chronische netelroos

Netelroos kan worden onderverdeeld in twee hoofdvormen:

Acute netelroosChronische netelroos
De acute vorm duurt minder dan zes weken en wordt meestal veroorzaakt door een duidelijk identificeerbare oorzaak, zoals een allergische reactie op voedsel, medicijnen of insectenbeten. De chronische vorm daarentegen duurt zes weken of langer en is vaak moeilijker te diagnosticeren. De oorzaken van chronische urticaria zijn vaak onduidelijk.
Bronnen: Cleveland Clinic, 2022; Mayo Clinic, 2023

Wat zijn de symptomen van urticaria?

Netelroos wordt gekenmerkt door episodisch optredende huidsymptomen die kunnen variëren in intensiteit en duur. De belangrijkste symptomen staan in de afbeelding vermeld:

Symptomen van netelroos

Bron: NHS, 2023

Wat zijn de oorzaken van urticaria?

Netelroos kan door verschillende oorzaken worden getriggerd, die het immuunsysteem aanzetten tot het vrijgeven van histamine en andere chemische stoffen. Deze omvatten:

Allergische reacties

Een van de meest voorkomende oorzaken van netelroos zijn allergische reacties. Deze kunnen worden getriggerd door een reeks allergenen, waaronder:

  • Voedsel: Enkele van de meest voorkomende voedingsmiddelen die allergische reacties veroorzaken, zijn noten, schaaldieren, eieren, zuivelproducten en bepaalde vruchten zoals aardbeien.
  • Medicijnen: Aspirine, andere niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID’s) en antibiotica zoals penicilline kunnen bij gevoelige personen netelroos triggeren.
  • Insectensteken of -beten: Steken van bijen, wespen en andere insecten kunnen bij sommige mensen ernstige allergische reacties veroorzaken.
  • Dierharen en -huidschilfers: Bij mensen die gevoelig zijn voor allergieën kunnen haren en huidschilfers van huisdieren zoals honden, katten en knaagdieren symptomen van netelroos triggeren.

Bron: PennMedicine, 2023

Niet-allergische reacties

Netelroos kan ook door niet-allergische factoren worden getriggerd. Deze factoren omvatten:

  • Infecties: Bacteriële of virale infecties kunnen soms netelroos veroorzaken.
  • Fysieke prikkels: Hitte, kou, zonlicht, druk op de huid (zoals strakke kleding) en overmatig zweten kunnen ook urticaria triggeren.
  • Stress: Emotionele stress kan netelroos beïnvloeden door de afgifte van het stresshormoon cortisol. Cortisol stimuleert ontstekingsprocessen en de afgifte van histamine, wat de typische symptomen van netelroos zoals galbulten en jeuk versterkt.

Bron: Mayo Clinic, 2023

Auto-immuunreacties

In zeldzame gevallen kan netelroos worden getriggerd door auto-immuunprocessen, waarbij het immuunsysteem ten onrechte eigen cellen of weefsels aanvalt. Dit kan vooral een rol spelen bij de chronische vorm van netelroos (Mayo Clinic, 2023).

Hoe wordt netelroos gediagnosticeerd?

De diagnose van netelroos kan moeilijk zijn, omdat de symptomen vluchtig zijn en door een verscheidenheid aan triggers kunnen worden veroorzaakt. De arts zal eerst een uitgebreide anamnese afnemen en vragen stellen over de frequentie, duur en het optreden van de galbulten, evenals mogelijke triggers en een familiegeschiedenis van allergieën. De volgende stap is een lichamelijk onderzoek waarbij de huidveranderingen worden beoordeeld en op tekenen van allergische reacties wordt gelet. De twee meest gebruikte allergietests om allergenen die netelroos kunnen veroorzaken te identificeren, zijn de priktest en de specifieke IgE-antilichaamtest.

  • Priktest: Bij de priktest worden allergenoplossingen op de huid aangebracht en vervolgens wordt de huid licht aangeprikt om een minimale blootstelling mogelijk te maken; het optreden van een jeukende, rode galbult duidt op een allergie.
  • Specifieke IgE-antilichaamtest: De specifieke IgE-antilichaamtest, een bloedtest, meet de IgE-antilichaamconcentraties die op specifieke allergenen zijn gericht. Een verhoogd IgE-niveau tegen een bepaald allergeen wijst op een mogelijke allergische reactie.

Bron: PennMedicine, 2023

Wil je een overzicht van jouw gezondheidsstatus?

Met de uitgebreide allergietest van Homed-IQ kun je mogelijke allergie triggers identificeren door de detectie van specifieke IgE-antilichamen in het bloed. Het dekt een breed scala aan allergenen af, waaronder voedsel, pollen en dierlijke haren. De test kan gemakkelijk thuis worden uitgevoerd en biedt waardevolle inzichten over welke stoffen mogelijk netelroos veroorzaken. De inhalatieallergietest is speciaal gericht op allergenen die via de luchtwegen worden opgenomen.

Hoe wordt netelroos behandeld?

Het doel van de behandeling van netelroos is het verlichten van de symptomen. De behandelingsaanpak kan variëren afhankelijk van de ernst en frequentie van de symptomen en de onderliggende oorzaken.

Welke medicamenteuze behandelingsopties zijn er?

  • Antihistaminica: Deze medicijnen zijn de eerste keuze bij de behandeling van netelroos. Ze blokkeren de werking van histamine, dat bij allergische reacties wordt vrijgegeven en symptomen zoals jeuk en zwellingen veroorzaakt.
  • Kortikosteroïden: Bij ernstige uitbraken van netelroos kunnen kortikosteroïden worden voorgeschreven om de ontsteking te verminderen. Deze worden echter meestal alleen voor een korte tijd gebruikt, omdat langdurig gebruik kan leiden tot bijwerkingen.
  • Leukotrieen-inhibitoren: Deze medicijnen, die normaal gesproken worden gebruikt voor de behandeling van astma, kunnen ook helpen de symptomen van netelroos te verlichten.

Welke niet-medicamenteuze behandelingsopties zijn er?

  • Het vermijden van triggers: Een belangrijk onderdeel van de behandeling van netelroos is het identificeren en vermijden van bekende triggers. Dit kan door middel van allergietests, het bijhouden van een dagboek en het elimineren van bepaalde voedingsmiddelen of medicijnen.
  • Koele kompressen: Aangebracht op de getroffen huidgebieden kunnen koele kompressen helpen om de jeuk en zwelling te verlichten.
  • Ontspanningstechnieken: Omdat stress een trigger voor netelroos kan zijn, kunnen technieken voor stressvermindering zoals meditatie, yoga en andere vormen van stressbeheersing nuttig zijn.

Bronnen: NHS, 2021; Silver, 2023

Samenvatting

Netelroos, ook bekend als urticaria, ontstaat door een overreactie van het immuunsysteem die door een verscheidenheid aan triggers zoals voedsel, medicijnen, insectenbeten of fysieke prikkels kan worden veroorzaakt. De aandoening manifesteert zich in de vorm van jeukende galbulten en zwellingen op de huid en kan zowel acuut als chronisch zijn. De diagnose wordt gesteld door tests zoals de huid-priktest of de specifieke IgE-antilichaamtest, die helpen de specifieke allergenen te identificeren. Voor de behandeling van netelroos worden medicamenteuze maatregelen zoals antihistaminica en indien nodig kortikosteroïden gebruikt, aangevuld met niet-medicamenteuze benaderingen zoals het vermijden van bekende triggers en het toepassen van stressmanagementtechnieken.

Bronnen

Biggers, A. (n.d.). How to Get Rid of Hives: 15 Ways. Healthline. Retrieved April 16, 2024, from https://www.healthline.com/health/skin-disorders/how-to-get-rid-of-hives#natural-remedies

Chronic hives – Symptoms and causes. (2023, April 25). Mayo Clinic. Retrieved April 16, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chronic-hives/symptoms-causes/syc-20352719

Dugdale, D. C., & Conaway, B. (n.d.). Hives (Urticaria) – Symptoms and Causes. Penn Medicine. Retrieved April 16, 2024, from https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/hives

Hives. (n.d.). NHS. Retrieved April 16, 2024, from https://www.nhs.uk/conditions/hives/

Hives. (2023, May 29). NHS inform. Retrieved April 16, 2024, from https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/skin-hair-and-nails/hives/

Hives and angioedema – Symptoms and causes. (2023, October 27). Mayo Clinic. Retrieved April 16, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hives-and-angioedema/symptoms-causes/syc-20354908

Over de auteur

Anna Roell

Anna is opgeleid tot verpleegster en gezondheidseconoom, gespecialiseerd in epidemiologie, en combineert haar medische en wetenschappelijke interesses. Haar doel is om het begrip van medische informatie bij anderen te verbeteren en deze op een begrijpelijke manier over te brengen. Anna komt oorspronkelijk uit Duitsland en woont nu in Amsterdam. Wat ze het meest waardeert aan wonen in Amsterdam is de open-minded, actieve houding van de mensen, de markten en de prachtige natuur in de omgeving van Amsterdam.