Hoeveel vitamine D is te veel?
De meeste mensen hebben wel eens gehoord van een vitamine D-tekort, maar heb je ooit gehoord van vitamine D-vergiftiging? Hoewel vitamine D-vergiftiging relatief zeldzaam is, kan het vóórkomen zelfs in West-Europese landen zoals Nederland, waar we niet zoveel uren zonlicht zien. De reden hiervoor is dat de meeste vitamine D vergiftigingen worden veroorzaakt door overmatig gebruik van vitamine D supplementen; het is bijna onmogelijk om een vitamine D overdosis te krijgen van alleen voedsel of zonlicht.
In dit artikel informeren we je over vitamine D toxiciteit en waarom het aan te raden is je vitamine D niveau te testen met Homed-IQ’s vitamine D thuistest.
Wat is vitamine D?
Vitamine D staat ook bekend als calciferol en is vetoplosbaar, wat betekent dat het voor langere tijd kan worden opgeslagen in de lichaamsweefsels in plaats van te worden uitgescheiden als urine. Vitamine D is uniek omdat het in bepaalde voedingsmiddelen voorkomt, maar ook door ons eigen lichaam kan worden aangemaakt bij blootstelling aan ultraviolette straling. Met andere woorden, tijd doorbrengen in de zon zet de vitamine D-synthese in gang en daarom hebben mensen die niet veel aan zonlicht blootgesteld worden een grotere kans op een vitamine D-tekort.
Vitamine D heeft meerdere functies in het menselijk lichaam. Ten eerste ondersteunt het de calciumabsorptie in de maag en houdt het het calcium- en fosfaatgehalte in het lichaam op peil. Daarnaast speelt vitamine D ook een rol bij de groei en het onderhoud van botten. Zonder voldoende vitamine D zouden onze botten zwak en dun worden en in het ergste geval zelfs breken! Vitamine D ondersteunt ook processen zoals celgroei, glucosemetabolisme, en neuromusculaire en immuunfuncties. Tot slot heeft ook je immuunsysteem vitamine D nodig om binnendringende virussen en bacteriën het hoofd te bieden.
Hoeveel vitamine D heb ik nodig?
Zoals voor elke voedingsstof geldt, hangt de hoeveelheid vitamine D die u nodig heeft af van uw leeftijd. Over het algemeen neemt de aanbevolen hoeveelheid vitamine D langzaam toe gedurende uw leven. Daarom heeft een volwassene ouder dan 70 jaar twee keer zoveel vitamine D nodig als een pasgeborene. De gemiddelde dagelijkse aanbevolen inname van vitamine D wordt gemeten in microgrammen (mcg).
| Leeftijd | Aanbevolen hoeveelheid per leeftijd: |
| Pasgeborenen (0 – 12 maanden) | 10 mcg |
| Kinderen (1 – 13 jaar) | 15 mcg |
| Tieners (14 – 18 jaar) | 15 mcg |
| Volwassenen (19 – 70 jaar) | 15 mcg |
| Senioren (71 jaar en ouder) | 20 mcg |
Hoe ontstaat vitamine D-vergiftiging?
Vitamine D-vergiftiging betekent dat de vitamine D-spiegels in je lichaam zo hoog zijn dat ze schade veroorzaken. Vitamine D heeft de eigenschap dat het een vetoplosbare vitamine is. In tegenstelling tot in water oplosbare vitaminen, worden in vet oplosbare vitaminen opgeslagen in lichaamsweefsels en kunnen ze zich in de loop van de tijd ophopen. Daarom kan de inname van te veel vitamine D leiden tot vergiftiging.
Vitamine D-vergiftiging is een ingewikkeld proces dat op dit moment nog niet volledig wordt begrepen. Wel is bekend dat de actieve vorm van vitamine D ongeveer hetzelfde werkt als een steroïdhormoon. Het passeert cellen en instrueert ze hoe ze genen aan en uit moeten zetten.
De meeste vitamine D die in het lichaam wordt opgeslagen, is ofwel gekoppeld aan vitamine D-receptoren ofwel aan dragereiwitten.
Wanneer de inname van vitamine D te hoog is, kan het niveau zo hoog worden dat er geen ruimte meer is op de receptoren of de dragereiwitten. Dit kan resulteren in grotere hoeveelheden “vrije” vitamine D in het lichaam, die zich binnen cellen kunnen verplaatsen en de vitamine D-afhankelijke signaalsystemen kunnen overweldigen.
Verhoogde calcium absorptie vanuit het spijsverteringskanaal is één van de belangrijkste signaaltransductieroutes. Als gevolg daarvan is hypercalciëmie, of hoge calciumgehaltes in het bloed de meest voorkomende indicatie van vitamine D-vergiftiging. Calcium kan zich binden aan andere weefsels en daar schade aanrichten; daarom kunnen hoge calciumwaarden in het bloed verschillende symptomen veroorzaken, waaronder nierproblemen.
Hoeveel vitamine D is te veel?
Zoals eerder gezegd, is overmatige vitamine D consumptie via voedingssupplementen meestal de oorzaak van te hoge vitamine D-spiegels. Je kunt niet te veel vitamine D krijgen van blootstelling aan de zon alleen, omdat je huid maar een bepaalde hoeveelheid vitamine D kan aanmaken. Er is een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D die je niet mag overschrijden, ongeacht of je vitamine D krijgt via de zon, voeding of supplementen.
| Leeftijd | Maximale dagelijkse dosis |
| 0 – 6 maanden | 25 mcg |
| 7 – 12 maanden | 38 mcg |
| 1 – 3 jaar | 63 mcg |
| 4 – 8 jaar | 75 mcg |
| 9 – 18 jaar | 100 mcg |
| 19 jaar en ouder | 100 mcg |
Symptomen van vitamine D-vergiftiging
Hypercalciëmie, of een ophoping van calcium in het bloed, is het meest voorkomende symptoom van vitamine D-vergiftiging. Vroege symptomen van hypercalciëmie zijn onder meer:
- Zwakte
- Diarree
- Soms juist verstopping (obstipatie)
- Braken
- Misselijkheid
- Een veranderd niveau van bewustzijn
- Overmatige dorst
- Nierfalen
- Hoge bloeddruk
- Overmatige dorst
Behandeling van een vitamine D-vergiftiging
Het kan maanden duren voordat hypercalciëmie, veroorzaakt door het dagelijks slikken van grote hoeveelheden vitamine D-pillen, genezen is. Dit komt doordat vitamine D wordt opgeslagen in lichaamsvet en langzaam vrijkomt in de bloedbaan. De beste manier om vitamine D-vergiftiging te behandelen is het vermijden van blootstelling aan de zon en het verwijderen van alle voedings- en supplementen bronnen van vitamine D.
