Lage bloeddruk (hypotensie) wordt gediagnosticeerd wanneer de waarden regelmatig onder de 90/60 mmHg liggen. Vaak is dat onschuldig – vooral bij jonge, gezonde of sportief actieve mensen. Maar als er klachten optreden of er onderliggende aandoeningen aanwezig zijn, moet hypotensie serieus genomen worden.
In deze blog lees je wat lage bloeddruk precies is, welke symptomen kunnen optreden en hoe de diagnose en behandeling eruitzien.

Inhoudsopgave

• Wat is bloeddruk?
• Wat is hypotensie?
• Wat zijn de symptomen van hypotensie?
• Wat veroorzaakt hypotensie?
• Hoe wordt hypotensie gediagnosticeerd?
• Hoe wordt hypotensie behandeld?
• Samenvatting

Wat is bloeddruk?

Bloeddruk is de kracht waarmee het bloed tegen de wanden van je bloedvaten drukt. Deze hangt af van:

• hoe krachtig het hart pompt
• hoe smal of wijd de vaten zijn
• hoeveel bloed er in het lichaam circuleert
• hoe stroperig (viskeus) het bloed is
• hoe elastisch de vaatwanden zijn

Bloeddruk wordt gemeten in mmHg en weergegeven met twee waarden:

• Systolisch: de druk wanneer het hart samentrekt
• Diastolisch: de druk wanneer het hart ontspant

Een gezonde bloeddruk ligt rond de 120/80 mmHg, maar kan variëren afhankelijk van leeftijd en gezondheidstoestand (Britannica, 2022).

Wat is hypotensie?

Men spreekt van hypotensie wanneer de systolische waarde onder de 90 mmHg of de diastolische waarde onder de 60 mmHg ligt. Belangrijk is of er klachten aanwezig zijn. Zonder symptomen is lage bloeddruk vaak onschuldig.

Vormen van hypotensie:

• Orthostatische hypotensie: een bloeddrukdaling bij snel opstaan, vaak met duizeligheid of flauwvallen.
• Postprandiale hypotensie: een bloeddrukdaling na de maaltijd, vooral bij oudere mensen.
• Neuraal gemedieerde hypotensie (NMH): treedt vaak op bij jonge mensen na langdurig staan.
• Supine hypotensie (in liggende houding): vooral tijdens de zwangerschap of bij stoornissen van het autonome zenuwstelsel.

Bronnen: NHS, 2023; Mayo Clinic, 2022

Wat zijn de symptomen van hypotensie?

Niet iedereen met lage bloeddruk ervaart klachten. Typische symptomen zijn:

• Duizeligheid, licht in het hoofd
• Flauwvallen (syncope)
• Wazig zicht
• Misselijkheid
• Snelle, oppervlakkige ademhaling
• Vermoeidheid en zwakte

Belangrijk: Deze klachten kunnen leiden tot vallen en verwondingen – vooral bij oudere mensen. Andere aandoeningen kunnen vergelijkbare symptomen veroorzaken (NHLBI, 2022).

Wat veroorzaakt hypotensie?

Medische oorzaken

• Hartproblemen: bijv. hartfalen of hartklepaandoeningen die de pompfunctie verminderen
• Zwangerschap: door de snelle uitbreiding van de bloedsomloop
• Hormonale stoornissen: schildklieraandoeningen, de ziekte van Addison, diabetes
• Ernstige infecties (sepsis): kunnen een gevaarlijke bloeddrukdaling veroorzaken (septische shock)
• Vitaminetekort: tekort aan B12, foliumzuur of ijzer kan bloedarmoede veroorzaken, wat de bloeddruk indirect kan verlagen

Medicijnen

• Bloeddrukverlagers: zoals diuretica → verhogen vochtverlies, verlagen het bloedvolume en dus de bloeddruk
• Hartmedicatie: bètablokkers, calciumantagonisten
• Parkinson-medicatie
• Bepaalde antidepressiva

Overige factoren

• Uitdroging: vochtverlies door zweten, ziekte of te weinig vochtinname
• Ondervoeding: te weinig calorieën of voedingsstoffen

Bron: Cleveland Clinic, 2023

Hoe wordt hypotensie gediagnosticeerd?

Het onderzoek bestaat meestal uit:

• Medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek
• Bloeddrukmeting (meerdere keren, zittend, liggend en staand)
• Bloedonderzoek (op bloedarmoede, infecties, hormonen)
• ECG / echocardiogram (om de hartfunctie te controleren)
• Inspanningsonderzoek (hoe het lichaam reageert op belasting)
• 24-uurs bloeddrukmeting om patronen te herkennen

Neem contact op met een arts als klachten vaak voorkomen, tot vallen leiden of plotseling nieuw ontstaan (PennMedicine, 2021).

Hoe wordt hypotensie behandeld?

De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak en de ernst van de klachten:

Leefstijl & voeding

• Drink voldoende vocht
• Vermijd alcohol
• Sta langzaam op en verander voorzichtig van houding
• Eet kleinere, vaker verdeelde maaltijden in plaats van grote porties
• Gebruik cafeïnehoudende dranken met mate
• Draag steunkousen bij orthostatische hypotensie
• Zorg voor een evenwichtige voeding met vitamines en mineralen
• Let op voldoende vitamine B12 en foliumzuur (om bloedarmoede te voorkomen bij een tekort)

Medicijnen

• Fludrocortison: verhoogt het bloedvolume
• Midodrine: vernauwt de bloedvaten en verhoogt zo de bloeddruk
• Behandeling van de oorzaak: bijvoorbeeld het aanpassen van medicijnen, of het behandelen van infecties of hormonale aandoeningen

Bron: Mayo Clinic, 2022

Homed-IQ Tests

De Homed-IQ Vitaminetekort Test meet vitamine D, B12 en foliumzuur. Een tekort aan deze vitamines kan indirect samenhangen met hypotensie, bijvoorbeeld via bloedarmoede of een verminderde werking van het zenuwstelsel.

Deze test is een praktische manier om eerste inzichten te krijgen – maar vervangt geen medisch onderzoek.

Samenvatting

Hypotensie betekent een bloeddruk lager dan 90/60 mmHg. Vaak onschuldig, maar het kan risicovol zijn als klachten zoals duizeligheid of flauwvallen optreden. Oorzaken zijn onder meer hart- of hormonale problemen, infecties, medicijnen of uitdroging. De diagnose wordt gesteld via bloeddrukmetingen, bloedonderzoek en hartonderzoeken. De behandeling kan bestaan uit meer vocht, een zoutbewust dieet, kleinere maaltijden of medicatie. Krijg je klachten, raadpleeg dan altijd een arts.

Bronnen

Hypotension | Low Blood Pressure, Symptoms & Treatment. (2023, June 5). Britannica. Retrieved July 30, 2023, from https://www.britannica.com/science/hypotension

Kubala, J. (2020, September 28). Low blood pressure diet: Foods and other dietary tips. Medical News Today. Retrieved July 30, 2023, from https://www.medicalnewstoday.com/articles/low-blood-pressure-diet

Low blood pressure (hypotension). (2023, April 14). NHS inform. Retrieved July 30, 2023, from https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/heart-and-blood-vessels/conditions/low-blood-pressure-hypotension#diagnosing-low-blood-pressure

Low blood pressure (hypotension) – Symptoms and causes. (2022, May 14). Mayo Clinic. Retrieved July 30, 2023, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/low-blood-pressure/symptoms-causes/syc-20355465

Low Blood Pressure – Low Blood Pressure. (2022, March 24). NHLBI. Retrieved July 30, 2023, from https://www.nhlbi.nih.gov/health/low-blood-pressure

Rehberg, C. (n.d.). Niedriger Blutdruck – Ursachen und Lösungen. Zentrum der Gesundheit. Retrieved September 23, 2024, from https://www.zentrum-der-gesundheit.de/krankheiten/herz-kreislauf-erkrankungen/weitere-herz-kreislauferkrankungen/niedriger-blutdruck

Zieve, D., & Conaway, B. (n.d.). Low Blood Pressure – Symptoms and Causes. Penn Medicine. Retrieved July 30, 2023, from https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/low-blood-pressure