Wat is vitamine B12?
Vitamine B12 ofwel cobalamine is een van de B-vitamines en komt voor in verschillende natuurlijke vormen, zoals methylcobalamine, S-adenosylcobalamine en hydroxycobalamine. Deze natuurlijke vormen van vitamine B12 vind je onder andere in verschillende etenswaren en drinkwaren. Een tekort aan vitamine B12 kan tot allerlei lichamelijke klachten leiden. Het is tegenwoordig eenvoudig om aan de hand van een thuistest van Homed-IQ de waarde te bepalen, namelijk met de Vitaminetekort test.
Wat is vitamine B12?
Vitamine B12 is de bekendste B-vitamine en is net als de andere B-vitamines wateroplosbaar. Het is de enige B-vitamine waarvan je lichaam, in je lever, een reservevoorraad heeft. Deze voorraad is voor minimaal drie jaar en soms langer. De vitamine komt voor in bepaalde dierlijke producten en is in de voeding aan eiwit gebonden. Het maagzuur in onze maag zorgt voor het loskoppelen van het eiwit van vitamine B12. Daarna vindt er een binding plaats van cobalamine aan een ander eiwit in de dunne darm. Dit eiwit ook wel Intrinsic Factor genaamd, komt voort uit de maag waar het wordt gemaakt, maar de koppeling vindt pas in de dunne darm plaats (Voedingscentrum). Het is een noodzakelijke verbinding om vitamine B12 in het lichaam te laten opnemen.
Waar zit vitamine B12 in?
Vitamine B12 is vooral in dierlijke producten aanwezig:
- Vlees, vis, gevogelte en eieren
- Melkproducten
- Glutenvrije granen
- Blauwe schimmelkaas
Maar je vind de vitamine ook in:
- Algen en gedroogd zeewier
Het overgrote deel ervan is niet actief en wordt daardoor niet goed in het lichaam opgenomen.
Waarom is vitamine B12 belangrijk?
Cobalamine is belangrijk voor het lichaam, bijvoorbeeld om rode bloedcellen aan te maken die vervolgens het zuurstof in het bloed transporteren. Ook is vitamine B12 belangrijk om het zenuwstelsel goed te laten functioneren.
Wat is een goede vitamine B12 waarde?
De referentiewaarde van vitamine B12 zijn als volgt:
- 150 – 750 pmol/l
- óf 0,15 en 0,75 nmol/l
Hierbij is gekeken naar serum B12, ook wel de totale B12 waarde. Een goede B12 waarde betekent echter nog niet dat er geen sprake kan zijn van een tekort. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een persoon beneden de ondergrens uitkomt, maar geen klachten heeft. Een ander persoon kan een waarde tussen de ranges hebben, maar wel te maken hebben met klachten (Nederlands Huisartsen Genootschap, 2018). Daarom is het belangrijk om de resultaatwaarde van een test in samenhang te zien met aanwezige klachten die kunnen duiden op een vitamine B12 tekort.
Is teveel of te weinig vitamine B12 schadelijk?
De waarde van vitamine B12 kan, als je uitgaat van de referentiewaarde, te hoog of te laag zijn. Bij een tekort kan het zijn dat je klachten ervaart, maar een te hoge spiegel kan ook nadelige effecten hebben. Het UMCG heeft een onderzoek uitgevoerd waaruit bleek dat een hoge vitamine B12 waarde in het bloed een aanduiding is voor een hogere kans op sterfte (Flores-Guerrero et al., JAMA Network Open, 2020).
De oorzaken van te weinig vitamine B12
Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor te weinig vitamine in het lichaam. De belangrijkste oorzaken zijn als volgt:
- Te weinig dierlijke producten eten (veganisten, vegetariërs)
- Stoornis in opname B12 in het lichaam
- Te veel alcohol drinken
- Langdurige inname maagtabletten
- Vaak gebruiken van lachgas
- Ziektes, bijvoorbeeld een auto-immuunziekte
Welke klachten horen bij een tekort aan vitamine b12?
De gevolgen van een te lage vitamine B12 waarde verschillen per individu. De klachten zijn in te delen in drie groepen, namelijk neurologische klachten, psychische klachten en overige klachten (Thuisarts, 2018).
Neurologische klachten bij vitamine B12 tekort:
- Tintelingen
- Minder gevoel in de vingers
- Minder gevoel in de voeten
- Niet op woorden komen, versprekingen: afasie
- Lastig lopen, struikelen, zomaar vallen of zomaar ergens tegenaan botsen: ataxie
Psychische klachten bij vitamine B12 tekort:
- Depressieve gevoelens en gedachten
- Verwardheid
- Prikkelbaarheid
Overige klachten bij vitamine B12 tekort:
- Bleekheid
- Slap gevoel
- Vermoeidheid
- Weinig eetlust, gewichtsafname
- Branderige tong
- Misselijkheid
- Spierpijn
- Problemen met de spijsvertering of ontlasting
Zijn er ziektes gerelateerd aan een vitamine B12 tekort?
Het is mogelijk dat een auto-immuunziekte ervoor zorgt dat er een tekort is aan vitamine B12 in het lichaam. Er is in dat geval sprake van een verstoorde opname, omdat het eiwit in de maag niet voldoende geproduceerd wordt, zodat de koppeling met B12 in de dunne darm niet optimaal functioneert. Ook bij darmkanker of maagkanker geldt dat er mogelijk een verstoorde opname is, net als bij atrofische gastritis of bij pancreas insufficiëntie.
Wat kan ik doen als mijn vitamine B12 waarde niet goed is?
Het is belangrijk om een gevarieerd en gezond te eten. Vegetariërs wordt aangeraden om dagelijks een ei of melkproducten te nemen en voor veganisten geldt dat het is aan te bevelen om producten te kiezen waaraan vitamine B12 is toegevoegd. Het is bij een tekort aan vitamine B12 uiteraard ook mogelijk om vitamine B12 als supplement te nemen om de waarde weer op niveau te krijgen. Overigens is het niet altijd nodig om actie te ondernemen. Dis is het geval wanneer je gezond eet en geen klachten ervaart.
Hoe lang duurt het voor vitamine b12 tekort is aangevuld?
Hoewel dit natuurlijk verschilt per persoon, duurt het gemiddeld acht tot zestien weken voordat een tekort aan vitamine B12 is aangevuld. Bij ernstige tekorten kan dit zes maanden tot een jaar duren.
Vitamine B12 testen
Een vitamine B12 test geeft inzicht in de B12-waarde en hieruit is af te leiden of er sprake is van een gangbare waarde. Het kan ook zijn dat de test uitwijst dat er een tekort is of dat er juist een te hoge concentratie in het bloed aanwezig is. Homed-IQ biedt de gelegenheid om een thuistest vitamine B12 uit te voeren, waarbij ook foliumzuur en vitamine D meegenomen worden. De vitaminetest is thuis te gebruiken in de vorm van een vingerpriktest, waarna een gecertificeerd laboratorium het monster analyseert en resultaten vaststelt.
Hoe vaak moet je je vitamine B12 waarde testen?
Er is geen aangeraden frequentie om vitamine B12 te testen. Als uit een eerste test blijkt dat er een tekort is, heb je de mogelijkheid om actie te ondernemen om de waarde omhoog te krijgen. Het is dan aan te raden om na een drietal maanden nogmaals een test uit te voeren om te kijken of de waarde is gestegen.
Ervaar je klachten door een vitamine B12 tekort en verdwijnen deze niet in de drie maanden na het nemen van vitamine B12-tabletten, dan het verstandig contact op te nemen met je huisarts. Is het tekort verdwenen en de klachten ook? In dat geval is het mogelijk om nog eens drie maanden het supplement te nemen om vervolgens te stoppen en te kijken of de klachten terugkomen of niet.
Is de vitamine B12 test van Homed-IQ betrouwbaar?
Ja, jouw testmonster wordt – net als al onze andere thuistesten – verwerkt en geanalyseerd in een gecertificeerd laboratorium. Deze laboratoria worden ook gebruikt door huisartsen, ziekenhuizen en andere medisch specialisten.
Is deze vitamine B12 test een alternatief voor een bloedonderzoek via de huisarts?
Ja. Een huisarts controleert namelijk op precies dezelfde manier of je een tekort aan vitamine B12 hebt of niet. Het verschil is dat je de zelftest van Homed-IQ anoniem, vanuit het gemak van je eigen huis en op een zelf gekozen tijdstip kan afnemen.
Hoe verloopt het testproces van de vitamine B12 test van Homed-IQ?
Onze vitamine B12 thuistest werkt erg eenvoudig. Met een vingerprik neem je een paar druppels bloed af. Vervolgens gebruik je het meegeleverde transportzakje en de retourenvelop om je sample op te sturen naar het lab. Je resultaten zijn al binnen enkele dagen in te zien.
