De lever speelt een centrale rol in je gezondheid – hij filtert afvalstoffen, verwerkt voedingsstoffen en ondersteunt de stofwisseling. Een belangrijke bloedwaarde om de werking van de lever te beoordelen is Gamma-GT (gamma-glutamyltransferase). Als deze waarde verhoogd is, kan dat wijzen op leverschade of andere aandoeningen. In dit artikel lees je wat Gamma-GT precies is, welke waarden als normaal worden beschouwd, waarom deze marker belangrijk is en wat je kunt doen als je waarde te hoog is.

---

Inhoudsopgave

• Wat is de Gamma GT waarde?
• Gamma GT-waarden
• Oorzaken van een te hoge Gamma GT waarde
• Zijn er ziektes gerelateerd aan Gamma GT?
• Wat als de Gamma GT te hoog is?
• Hoe verlaag ik mijn Gamma GT?

---

Wat is de Gamma GT waarde?

Gamma-GT (gamma-glutamyltransferase, GGT) is een enzym dat vaak wordt gemeten in bloedtesten om de gezondheid van de lever te beoordelen. Het speelt een rol in het eiwit- en glutathionmetabolisme en komt in kleine hoeveelheden in het hele lichaam voor – met de hoogste concentraties in de lever. Wanneer de lever beschadigd is of onder druk staat, kan er meer Gamma-GT in de bloedbaan terechtkomen. Om deze reden wordt Gamma-GT gezien als een belangrijke marker in leverfunctietests. Samen met andere waarden zoals ALAT, ASAT en AP geeft het Gamma-GT-gehalte inzicht in hoe goed je lever functioneert (Cleveland Clinic, 2024).

Waarom is Gamma GT belangrijk?

Gamma-GT wordt in de lever aangemaakt en is betrokken bij de afbraak en het transport van aminozuren. Wanneer de lever is aangetast, kan de Gamma-GT-waarde in het bloed stijgen. Meestal wordt Gamma-GT samen met andere leverwaarden gemeten om een volledig beeld van de levergezondheid te krijgen. Verhoogde waarden zijn op zichzelf niet specifiek en moeten altijd in de context worden beoordeeld. Ernstige leverschade kan leiden tot aanzienlijke gezondheidsproblemen, tot en met de noodzaak van een levertransplantatie.

Gamma GT-waarden

De referentiewaarden verschillen per leeftijd en geslacht en kunnen variëren afhankelijk van het laboratorium.

Leeftijd	Normaal bereik (U/L)
Baby’s (6 maanden)	< 231
Baby’s (7–12 maanden)	< 39
Kinderen (1–3 jaar)	< 20
Kinderen (4–6 jaar)	< 26
Kinderen (7–12 jaar)	< 19
Tieners (13–17 jaar)	< 52 (jongens), < 38 (meisjes)
Volwassenen (>18 jaar)	10–66 (mannen), 5–39 (vrouwen)

Belangrijk: de exacte referentiewaarden hangen af van het laboratorium, de testmethode en individuele factoren zoals leeftijd, geslacht of zwangerschap.

Wat is verhoogd Gamma GT?

Een verhoogde Gamma-GT-waarde wordt vastgesteld wanneer de leeftijds- en geslachtsgebonden referentiewaarden worden overschreden.

• Mannen: > 66 U/L
• Vrouwen: > 39 U/L

Een licht verhoogde waarde betekent niet automatisch dat er sprake is van leverschade – ook leefstijlfactoren of medicijnen kunnen de waarde beïnvloeden. Daarom zijn altijd verder onderzoek en een medische beoordeling nodig (Mayo Clinic, 2025).

De oorzaken van een te hoge Gamma GT waarde

Een duidelijk verhoogde Gamma-GT-waarde wijst vaak op een aandoening van de lever of de galwegen. Licht verhoogde waarden kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals:

• Regelmatig of overmatig alcoholgebruik
• Bepaalde medicijnen
• Overgewicht en leververvetting
• Oudere leeftijd
• Diabetes mellitus
• Hart- en vaatziekten (bijv. hartinfarct, beroerte) – vaak door gedeelde risicofactoren
• Epilepsie of het gebruik van bepaalde anti-epileptica

De meest voorkomende oorzaken zijn alcoholgerelateerde leverschade en leververvetting (Maag Lever Darm Stichting, 2013).

Zijn er ziektes gerelateerd aan Gamma GT?

Verschillende aandoeningen kunnen samengaan met een verhoogde Gamma-GT-waarde, waaronder:

• Leververvetting (alcoholisch of niet-alcoholisch)
• Levercirrose (vaak door langdurig alcoholmisbruik)
• Vernauwing of ontsteking van de galwegen
• Diabetes mellitus
• Hart- en vaatziekten
• Epilepsy

Wat als de Gamma GT te hoog is?

Een verhoogde Gamma-GT-waarde veroorzaakt vaak geen symptomen, vooral niet in de vroege stadia van een leverziekte. Klachten treden meestal pas op bij meer gevorderde schade, bijvoorbeeld:

• Algemene zwakte
• Vermoeidheid
• Verlies van eetlust
• Misselijkheid en buikpijn
• Geelverkleuring van huid of ogen (geelzucht)

Hoe verlaag ik mijn Gamma GT?

Het verlagen van een verhoogde Gamma-GT-waarde hangt af van de onderliggende oorzaak:

• Alcohol vermijden: Als je regelmatig alcohol drinkt, dalen de waarden vaak al merkbaar na een paar weken stoppen.
• Gezonde leefstijl: Een gebalanceerd dieet, voldoende beweging en afvallen kunnen de waarden normaliseren – vooral bij leververvetting.
• Medicatie controleren: Sommige medicijnen verhogen Gamma-GT; bespreek met je arts of er alternatieven mogelijk zijn.
• Onderliggende aandoeningen behandelen: Bij ziektes zoals diabetes of epilepsie is medische begeleiding essentieel.

In veel gevallen verbeteren de waarden na enkele maanden een gezonde leefstijl. Of en hoe snel ze weer normaal worden, hangt af van de oorzaak.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

• Als je Gamma-GT-waarde duidelijk of herhaaldelijk verhoogd is
• Als andere leverwaarden (ALAT, ASAT, AP, bilirubine) afwijkend zijn
  
• Als je symptomen hebt zoals geelzucht, ernstige vermoeidheid of buikpijn

Alleen een medisch onderzoek kan vaststellen of er een onderliggende ziekte is en welke behandeling nodig is.

Gamma-GT testen

Met de Homed-IQ leverfunctietests kun je je Gamma-GT-waarden heel eenvoudig thuis meten. Daarvoor is slechts een kleine vingerprik nodig.

• Je monster wordt geanalyseerd in een gecertificeerd laboratorium
• Je ontvangt de resultaten discreet en binnen enkele dagen
• Daarnaast worden ook andere leverwaarden gemeten, zodat je een compleet beeld van je levergezondheid krijgt

Bronnen

Behandelingen bij MDL-ziekten. (n.d.). MDL Fonds. Retrieved August 26, 2025, from https://www.mdlfonds.nl/behandelingen/?soort%5B0%5D=Functioneel+onderzoek&soort%5B1%5D=Endoscopisch+onderzoek&soort%5B2%5D=Bloedonderzoek&soort%5B3%5D=Biopsie&soort%5B4%5D=Beeldvormend+onderzoek

Gamma-Glutamyl Transferase (GGT) Test: What It Is & Results. (n.d.). Cleveland Clinic. Retrieved August 26, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22055-gamma-glutamyl-transferase-ggt-test

Liver function tests. (2025, January 18). Mayo Clinic. Retrieved August 26, 2025, from https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/liver-function-tests/about/pac-20394595