Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
ALAT komt in het lichaam vooral in de lever voor en in mindere mate in andere cellen van het lichaam. Het testen van ALAT geeft je inzicht in het functioneren van je lever. Homed-IQ biedt een thuistest voor ALT en andere belangrijke leverenzymen om de gezondheid van je lever te testen. Naast ALT analyseert deze test ook andere waarden, zoals AST, Gamma GT, Alkalische fosfatase en bilirubine;
Wat is ALAT?
ALAT is een leverenzym (Alanine Aminotransferase). Het enzym zorgt er als eiwit voor om bepaalde stoffen om te zetten in andere stoffen. Aangezien ALAT vooral voorkomt in de lever, biedt het bepalen van het niveau ervan inzicht in mogelijke leverziekten. Bij beschadigde levercellen is het namelijk zo dat het enzym ALAT weglekt en in het bloed belandt. Er kan al sprake zijn van een licht verhoogd ALAT-niveau bij een kleine beschadiging van de levercellen. De lever is in meerdere opzichten een belangrijk orgaan, waaronder voor het verwijderen van giftige stoffen uit het bloed. Ook voorziet de lever in een betere opname van vitamine D en vitamine K als in vet oplosbare vitaminen.
Wat zijn normale ALAT waarden?
Om te bepalen of er sprake is van een goede ALAT-waarde is het belangrijk te weten wat de referentiewaarden zijn. Er geldt volgens de standaard van NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) voor mannen een andere referentiewaarde dan voor vrouwen:
Goede ALAT-waarde mannen: < 45 U/L
Goede ALAT-waarde vrouwen: < 34 U/L
Wat betekent een verhoogde ALAT?
ALAT kan te hoog zijn als er sprake is van beschadiging van de lever. Daarom is het belangrijk om deze waarde zo laag mogelijk te houden. Hoe hoger de waarde is, hoe ernstiger is de leverafwijking. Overigens geldt dat een licht verhoogd ALAT-niveau meestal geen betekenis heeft. Daarbij is het uitgangspunt dat de waarde niet meer dan drie keer de van toepassing zijnde bovengrens bedraagt.
Welke ALAT waarde is schadelijk?
Er is sprake van een schadelijke ALAT-waarde op het moment dat het niveau uitkomt boven de referentiewaarde. Daarbij geldt wel dat er verschil is in de mate van schadelijkheid. Een extreem hoge waarde van 2.000 ALAT, betekent bijvoorbeeld dat de lever bijzonder slecht functioneert en zelfs zo slecht dat acuut ingrijpen noodzakelijk is. Bij een ALAT-waarde van 400 is er ook sprake van een schadelijke waarde, maar is het nog mogelijk om de waarde naar beneden te krijgen. Bij een waarde van 1.000 ALAT is er sprake van het sterven van levercellen.
ALAT testen
Wil je weten wat de prestaties van je lever zijn, dan is het mogelijk om de waarde van ALAT te testen. Dat geeft een objectief beeld en kan van belang zijn, omdat symptomen bij een leveraandoening niet altijd aanwezig zijn. Homed-IQ heeft voor u een thuistest beschikbaar om de ALAT-waarde vast te stellen. De test werkt met een vingerprik, waarmee u thuis een beetje bloed afneemt. ChatGPT Dit monster wordt vervolgens geanalyseerd door een gecertificeerd laboratorium. De Leverwaarden bloedonderzoek van Homed-IQ evalueert ook de volgende biomarkers:
Met de Lever- en nierfunctietest kun je ook belangrijke markers voor je niergezondheid analyseren.
Wat is het verschil tussen ALAT en ASAT?
ALAT en ASAT zijn allebei enzymen, maar verschillen wel van elkaar. De aanmaak van ALAT vindt plaats in de belangrijkste soorten levercellen (hepatocyten). Het niveau van ALAT stijgt op het moment dat er levercellen beschadigd zijn of zijn afgestorven.
ASAT (Aspartaataminotransferase) lijkt op ALAT, maar is niet geheel gericht op het aanduiden van leveraandoeningen. Dat komt omdat de aanmaak van ASAT ook plaats vindt in spiercellen in het lichaam. Indien er sprake is van een leveraandoening als gevolg van overmatig alcoholgebruik, is ASAT overigens vaak hoger dan ALAT.
Wat zijn de oorzaken van een te hoge ALAT waarde?
Er zijn verschillende oorzaken te noemen die tot een te hoge ALAT-waarde leiden. Een voorbeeld daarvan is acute hepatitis (leverontsteking), waarbij de waarde wel tien tot vijftien keer hoger kan zijn dan de referentiewaarde. Een andere belangrijke oorzaak van een te hoge waarde is chronisch alcoholmisbruik (Jellinek, 2014), net als vetophoping in de lever (leververvetting) en extreem overgewicht door een ongezonde levensstijl.
Zijn er ziektes gerelateerd aan ALAT?
Er zijn verschillende ziektes gerelateerd aan ALAT, zoals:
- Acute virale hepatitis infectie
- Leverkanker
- Levercirrose
- Chronische leverontsteking
- Afsluiting van de galwegen
Dat bij het testen van de leverfuncties niet alleen de waarde van ALAT, maar ook van ASAT wordt getest, heeft een reden. Bij verschillende leverziekten, zoals levercirrose kan het zijn dat de ALAT-waarde bijvoorbeeld slechts licht of niet is verhoogd. Uit deze waarde alleen is dan niet af te leiden wat de prestaties van de lever zijn. Daarom is er niet alleen sprake van het testen van ALAT, maar ook van ASAT en Alkalische Fosfatase (AF) (Maag Lever Darm Stichting, 2013).
De gevolgen van een te hoge ALAT waarde
Het is afhankelijk van de hoogte van de ALAT waarde en van de oorzaak ervan, om te bepalen wat de gevolgen zijn. Bij levercirrose in het eindstadium, geldt dat er niets meer aan te doen is, maar bij een licht tot gemiddelde verhoogde ALAT-waarde is het mogelijk om het niveau naar beneden te krijgen. Bij een te hoge waarde, functioneert de lever in elk geval niet optimaal, zodat het belangrijk is om ALAT te verlagen.
Wat te doen bij een verhoogde ALAT waarde?
Er zijn verschillende manieren om de waarde te verlagen, zoals door geen alcohol meer te drinken. Het is juist wel goed om een aantal kopjes koffie per dag te drinken, want koffie zorgt voor een positief effect op het verlagen van ALAT. Het is verder aan te raden om de inname van suiker en ongezonde vetten te beperken. Zo is het eveneens belangrijk om meer groenten, fruit en vezelrijke voeding te eten. Bij overgewicht is het belangrijk om af te vallen, om de ALAT waarde naar beneden te krijgen. Verder is het uiteraard aan te bevelen om in het algemeen een gezonde levensstijl aan te houden. Dat betekent ook ervoor zorgen dat je voldoende beweging krijgt. Overigens geldt voor bepaalde leverziekten dat er behandelingen met medicijnen beschikbaar zijn, zoals voor acute hepatitis.
