Wat is hemoglobine?

Het is belangrijk om een gezond hemoglobinegehalte te behouden zodat je je goed voelt en je lichaam goed kan functioneren. Als je hemoglobinewaarde te hoog of te laag is, kunnen er lichamelijke klachten ontstaan.

Inhoudsopgave

• Wat is hemoglobine?
• Waarom is hemoglobine belangrijk?
• Wat is een optimale hemoglobinewaarde?
• Oorzaken en symptomen van een laag hemoglobine
• Oorzaken en symptomen van een hoog hemoglobine
• Hoe kun je je hemoglobine verhogen?
• Samenvatting

Wat is hemoglobine?

Hemoglobine is een bepaald type eiwit dat zorgt voor de opname van zuurstof en kooldioxide in rode bloedcellen. De rode bloedcellen in ons lichaam zorgen voor de afgifte van zuurstof aan de lichaamscellen. Hierdoor krijgen onder andere je nieren, lever, spieren en hersenen energie. Nadat de zuurstof is afgegeven, is het eiwit weer in staat om kooldioxide op te nemen en vervolgens in de longen terecht te komen. Via het uitademen verlaat de kooldioxide daarna het lichaam (Sanquin).

Waarom is hemoglobine belangrijk?

Hemoglobine is essentieel voor het op peil houden van gezonde zuurstofniveaus in je lichaam. Een tekort aan hemoglobine kan leiden tot bloedarmoede (anemie), een aandoening waarbij het bloed niet genoeg zuurstof naar de weefsels kan transporteren. Omgekeerd kunnen te hoge hemoglobinewaarden een teken zijn van uitdroging, chronische longaandoeningen of andere onderliggende gezondheidsproblemen, en kunnen ze het risico op bloedstolsels of beroertesvergroten.

Omdat hemoglobine laat zien hoe goed je lichaam zuurstof vervoert, is het een belangrijke marker in veel gezondheidsonderzoeken en bloedtesten, waaronder het volledig bloedbeeld (CBC) en thuistesten.

Wat is een optimale hemoglobinewaarde?

Normale hemoglobinewaarden verschillen op basis van leeftijd, geslacht en andere factoren zoals zwangerschap. Ze kunnen worden weergegeven in mmol/L (millimol per liter) of g/dL (gram per deciliter), afhankelijk van het land of laboratorium. Hier is een algemeen overzicht:

Bron: Dutch Association of Hematology 

Waardes die iets buiten dit bereik vallen, wijzen niet per se op een gezondheidsprobleem, maar aanhoudend hoge of lage waarden moeten wel worden besproken met een arts.

Oorzaken en symptomen van een laag hemoglobine

Een lage hemoglobinewaarde is vaak een teken van bloedarmoede (anemie). Er bestaan verschillende vormen van anemie, elk met een eigen oorzaak:

• IJzergebreksanemie – door te weinig ijzerinname of bloedverlies (bijv. menstruatie of maagzweren)
• Vitaminetekort-anemie – door een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur
• Chronische ziekte-anemie – in verband met langdurige aandoeningen zoals nierziekten
• Aplastische anemie – waarbij het lichaam onvoldoende rode bloedcellen aanmaakt
• Hemolytische anemie – waarbij rode bloedcellen te snel worden afgebroken
• Erfelijke aandoeningen – zoals sikkelcelanemie of thalassemie

Veelvoorkomende symptomen van een lage hemoglobine zijn:

• Vermoeidheid
• Zwakte
• Kortademigheid
• Duizeligheid of licht gevoel in het hoofd
• Koude handen en voeten
• Hoofdpijn
• Bleke of gelige huid

Bron: Máxima MC, 2022

Oorzaken en symptomen van een hoog hemoglobine

Hoewel minder vaak voorkomend, kunnen hoge hemoglobinewaarden ontstaan door:

• Roken – vermindert de beschikbaarheid van zuurstof, waardoor het lichaam meer rode bloedcellen aanmaakt
• Wonen op grote hoogte – waar minder zuurstof beschikbaar is
• Longziekten – zoals COPD of longfibrose
• Uitdroging – wat de bloedcomponenten concentreert
• Beenmergaandoeningen – zoals polycythaemia vera
• Prestatiebevorderende middelen – zoals erytropoëtine (EPO)

Symptomen van een te hoog hemoglobinegehalte kunnen zijn:

• Hoofdpijn
• Wazig zien
• Rode of blozende huid
• Hoge bloeddruk
• Duizeligheid
• Neusbloedingen

Zeer hoge hemoglobinewaarden kunnen het risico op bloedstolsels, beroertes of hartaanvallen vergroten.

Wil je zelf inzicht krijgen?

Met de Actieve Vitamine B12 (Holo-TC) Test en de Foliumzuurtest van Homed-IQ kun je vanuit het comfort van je eigen huis controleren of je een tekort hebt aan deze belangrijke voedingsstoffen.

Hoe kun je je hemoglobine verhogen?

Als je een lage hemoglobinewaarde hebt, is het belangrijk om meer ijzer binnen te krijgen. IJzer zit in allerlei voedingsmiddelen, zoals vlees, vis, kip, peulvruchten en groenten zoals spinazie. Je kunt ook een ijzersupplement nemen. Het is slim om je waarde een paar maanden na het aanpassen van je voeding opnieuw te checken om te zien of het is verbeterd. Neem contact op met je huisarts als je advies nodig hebt.

Samenvatting

Zowel lage als hoge waarden kunnen wijzen op onderliggende gezondheidsproblemen, dus het is belangrijk dat je je cijfers goed begrijpt. Hoewel de symptomen van afwijkende hemoglobinewaarden kunnen verschillen, helpen regelmatige testen en een gezonde levensstijl om je waarden in balans te houden.

Bronnen

Bloedarmoede – Máxima MC. (2017, September 27). Interne Geneeskunde. https://www.mmc.nl/internegeneeskunde/aandoeningen-en-behandelingen/bloedarmoede/?_ga=2.252499337.1416331597.1669584503-555177933.1667906179

Isala. (2021, November). Hematologische aandoening (PID): H2 Optionele bijlage Myeloproliferatieve aandoeningen. https://www.isala.nl/patientenfolders/6551-hematologische-aandoening-pid-h2-optionele-bijlage-myeloproliferatieve-aandoeningen/?_ga=2.152885433.1416331597.1669584503-555177933.1667906179

Nederlandse Internisten Vereniging. (2020, January 30). Normaalwaarden ». https://hematologienederland.nl/patientinfo/diagnose-en-behandeling/normaalwaarden/?_ga=2.152885433.1416331597.1669584503-555177933.1667906179

Wat is hemoglobine en welke waarde is normaal? | Sanquin. (n.d.). https://www.sanquin.nl/. https://www.sanquin.nl/over-bloed/eiwitten/hemoglobine?gclid=CjwKCAiA9tyQBhAIEiwA6tdCrFiDOf8-HC_ZusmDi4mgn-M8LMrAeJTEQjFZNKA6m88-2BvbsODVIBoC7hEQAvD_BwE