SOA

Orale gonorroe: oorzaken, symptomen en diagnose

Geschreven door

Lauren Dobischok
28 maart, 2023

Medisch gecontroleerd artikel Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten

Gonorroe is een bacteriële seksueel overdraagbare aandoening (soa) die kan worden verspreid tijdens vaginale, anale en orale seks of tijdens bevallingen. Deze soa wordt verspreid wanneer sperma, voorvocht, speeksel of vaginale vloeistoffen in contact komen met de genitaliën, anus, ogen of mond. Gonorroe kan infecties veroorzaken aan de penis, vagina, baarmoederhals, anus en plasbuis. Naast infecties van de geslachtsorganen kan gonorroe ook de slijmvliezen van de ogen, mond en keel infecteren. Een gonorroe-infectie die de mond of keel aan kan tasten wordt ook wel orale gonorroe genoemd. Lees verder voor meer informatie over hoe orale gonorroe ontstaat, wat de mogelijke symptomen zijn en hoe je je kunt laten testen en behandelen.

Wat is gonorroe?

Gonorroe is een soa veroorzaakt door een bacterie genaamd Neisseria Gonorrhoeae. Gonorroe wordt ook wel “de klap” genoemd. Gonorroe is de tweede meest gediagnosticeerde soa in Nederland en de meest gediagnosticeerde soa bij mannen die seks hebben met mannen (RIVM, 2021). Veel gonorroe-infecties hebben echter helemaal geen symptomen, wat betekent dat het werkelijke aantal mensen dat besmet is mogelijk nog hoger ligt (CDC, 2022).

Wat is orale gonorroe?

Orale gonorroe is een gonorroe-infectie die optreedt in de mond en/of keel. Orale gonorroe komt veel minder vaak voor dan gonorroe-infecties van de geslachtsdelen, maar kan worden veroorzaakt door onbeschermde orale seks met iemand die een gonorroe-infectie op de geslachtsdelen heeft.

Wat zijn de symptomen van orale gonorroe?

Orale gonorroe veroorzaakt vaak geen symptomen, of kan symptomen veroorzaken die worden aangezien voor een verkoudheid of keelinfectie (NHS, 2021). Daarom is regelmatig laten testen de meest betrouwbare manier om op soa’s te controleren.

Orale gonorroe kan de volgende symptomen veroorzaken:

  • Pijnlijke of jeukende keel
  • Roodheid in de keel
  • Koorts
  • Problemen met slikken
  • Opgezwollen lymfeklieren

Iemand met orale gonorroe kan ook een genitale of anale infectie hebben. Symptomen van genitale/anale gonorroe zijn onder andere:

  • Pijnlijk urineren
  • Ongewone vaginale/peniele afscheiding
  • Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
  • Anale jeuk, bloeding of pijn
  • Zwelling in de testikels

Bron: Mayo Clinic, 2021

Kun je orale gonorroe verspreiden naar anderen?

Net zoals het mogelijk is voor iemand met genitale gonorroe om de infectie te verspreiden naar de mond van een sekspartner bij het ontvangen van orale seks, is het ook mogelijk voor een orale gonorroe-infectie om zich te verspreiden naar de genitaliën van een sekspartner wanneer iemand orale seks geeft. Het is ook mogelijk om een gonorroe-infectie in meer dan één gebied tegelijk te hebben, zoals in de keel en de genitaliën. Omdat zowel orale als genitale gonorroe zich naar anderen kan verspreiden, is een snelle test en behandeling belangrijk voor de gezondheid van jezelf en anderen.

Hoe wordt orale gonorroe overgedragen?

Orale gonorroe kan worden overgedragen via elke vorm van orale seks. Orale gonorroe kan ook worden overgedragen als er geen ejaculatie heeft plaatsgevonden, omdat de infectie ook aanwezig is in speeksel, vaginaal vocht en voorvocht. Orale gonorroe kan op de volgende manieren worden overgedragen:

  • Orale seks geven aan een man met een besmette penis kan gonorroe in de keel veroorzaken.
  • Orale seks geven aan een vrouw met een geïnfecteerde vagina of urinewegen kan gonorroe in de keel veroorzaken.
  • Orale seks geven aan een partner met een besmette anus kan gonorroe in de keel veroorzaken.
  • Het ontvangen van orale seks op de penis van een partner met orale gonorroe kan gonorroe op de penis veroorzaken.
  • Orale seks op de vagina van een partner met orale gonorroe kan gonorroe in de vagina of de urinewegen veroorzaken.
  • Het ontvangen van orale seks op de anus van een partner met orale gonorroe kan gonorroe in de anus veroorzaken.

Bron: (CDC, 2022)

Hoe test je op een orale gonorroe-infectie?

In veel gevallen veroorzaakt orale gonorroe geen symptomen, daarom is het moeilijk te herkennen (NHS, 2021). Hoewel gonorroe gemakkelijk te behandelen is met antibiotica, kan een onbehandelde infectie zich verspreiden naar andere mensen en ernstigere gezondheidsproblemen veroorzaken.

Als je regelmatig onbeschermde seks hebt met wisselende partners, door een eerdere partner bent gewaarschuwd om je te laten testen, of symptomen ervaart die kunnen wijzen op een soa, is het een goed idee om je te laten testen op soa. Je kunt je laten testen op orale gonorroe bij je huisarts, in een kliniek voor seksuele gezondheid of met een thuistest. Met de Chlamydia & Gonorroe Test van Homed-IQ kun je thuis controleren op orale, genitale en anale infecties. De test heeft drie verschillende varianten:

  • Urinetest voor infecties van de penis
  • Voor vrouwen: een vaginale swab
  • Een swab voor de keel of anus

Met deze eenvoudige thuistest kun je een monster nemen van het gebied dat je wilt testen op infectie, voordat je het opstuurt naar een gecertificeerd laboratorium voor analyse. Omdat gonorroe één lichaamsdeel wel kan beïnvloeden en andere niet, kun je overwegen meerdere gebieden op infectie te testen, zoals de mond en de genitaliën/anus. Weet je niet zeker welk type soa-test je moet gebruiken? Probeer de Testwijzer van Homed-IQ.

Wanneer kan ik testen op orale gonorroe?

De windowfase is de tijd tussen het moment waarop je bent blootgesteld aan een soa en het moment waarop een test de infectie betrouwbaar kan aantonen. De windowfase voor gonorroe is 14 dagen. Dat betekent dat je minstens 14 dagen moet wachten nadat je mogelijk bent blootgesteld aan gonorroe om je te laten testen om een betrouwbaar testresultaat te krijgen (NHG).

Hoe wordt orale gonorroe behandeld?

Gonorroe wordt behandeld met antibiotica. Als je positief test op orale of genitale gonorroe, ga dan naar een arts. Die zal je adviseren welke behandeling voor jou het beste is en of verdere soa-testen nodig zijn.

Wat gebeurt er als orale gonorroe onbehandeld blijft?

Onbehandelde gonorroe kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken bij vrouwen en mannen. Onbehandelde genitale gonorroe kan bij vrouwen een bekkenontstekingsziekte veroorzaken, die onvruchtbaarheid kan veroorzaken of het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan vergroten (CDC, 2022). Bij mannen kan onbehandelde gonorroe epididymitis veroorzaken, wat in zeldzame gevallen tot onvruchtbaarheid kan leiden. Onbehandelde gonorroe kan zich ook verspreiden naar het bloed en naar verwante gebieden in het lichaam, waardoor een verspreide gonokokkeninfectie ontstaat. Verspreide gonokokkeninfectie is een ernstige aandoening die artritis, huidlaesies en in zeldzame gevallen endocarditis of meningitis kan veroorzaken.

Onbehandelde soa’s zoals gonorroe kunnen ook je risico vergroten om hiv te krijgen of hiv aan anderen door te geven (CDC, 2022). Door je regelmatig te laten testen kun je jezelf en anderen gezond houden en voorkomen dat je soa’s overdraagt.

Hoe kan ik orale gonorroe voorkomen?

Orale gonorroe kun je voorkomen door tijdens orale seks condooms of beflapjes te gebruiken. Door een barrièremiddel te gebruiken tussen de mond en de geslachtsdelen komen besmette lichaamsvloeistoffen niet in contact met slijmvliezen. Het is mogelijk een condoom aan te passen om het als beflapje te gebruiken door het uiteinde eraf te knippen en dan langs de zijkant een rechthoekige vorm te maken. Het is ook belangrijk om je regelmatig te laten testen op soa’s.

De testen voor seksuele gezondheid van Homed-IQ bevatten eenvoudig te volgen instructies en kunnen worden uitgevoerd waar en wanneer je maar wilt. Binnen een paar dagen nadat je je monster naar het lab hebt gestuurd, ontvang je de testresultaten, compleet met een downloadbaar laboratoriumrapport dat je zo nodig naar je huisarts kunt brengen voor behandeling. Geïnteresseerd in thuis testen op andere soa’s? Bekijk onze HIV Test of onze gehele Seksuele gezondheidstest portfolio.

Bronnen:

Centers for Disease Control. (2022, December 1). Detailed STD Facts – Gonorrhea. CDC. https://www.cdc.gov/std/gonorrhea/stdfact-gonorrhea-detailed.htm#:~:text=If%20left%20untreated%2C%20gonorrhea%20can,condition%20can%20be%20life%20threatening.

Mayo Clinic. (2021, October 5). Gonorrhea – Symptoms and causes. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gonorrhea/symptoms-causes/syc-20351774

Nederlands Huisartsen Genootschap. (2013, September). Het soa-consult. NHG-Richtlijnen. https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/het-soa-consult?_ga=2.18020413.527758847.1679988763-1652938380.1679988763#volledige-tekst

NHS. (2021, November 18). Symptoms. nhs.uk. https://www.nhs.uk/conditions/gonorrhoea/symptoms/

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (2021, June 25). Sexually transmitted infections in the Netherlands in 2020 | RIVM. https://www.rivm.nl/publicaties/sexually-transmitted-infections-in-netherlands-in-2020

Over de auteur

Lauren Dobischok

Lauren is een gezondheidswetenschapper en wetenschapscommunicator en woont momenteel in Nederland. Oorspronkelijk komt ze uit Canada, maar heeft een onderzoeksmaster in Gezondheidswetenschappen afgerond aan het Nederlands Instituut voor Gezondheidswetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam (NIHES) met een specialisatie in epidemiologie. Voor haar Master heeft ze een Bachelor in Gezondheidswetenschappen aan de Simon Fraser University afgerond. Met een achtergrond in de volksgezondheid is het haar doel om nauwkeurige wetenschappelijke inhoud te creëren die gemakkelijk te begrijpen is en mensen in staat stelt geïnformeerde beslissingen te nemen. Binnen Homed-IQ werkt Lauren als Product Developer en Content Lead, waarbij ze nauw samenwerkt met artsen en wetenschappers op het gebied van medische hulpmiddelen voor Homed-IQ’s nieuwe producten en schriftelijke communicatie.