Hoe voorkom je een soa?
Zo heb je minder kans op een soa
Je kunt een soa voorkomen door veilige seks te hebben met behulp van beschermingsmiddelen, denk aan: condooms, een beflapje of vrouwencondoom. Hierdoor voorkom je slijmvlies- of bloedcontact.
Gebruik van een beflapje
Je kunt een beflapje gebruiken voor tijdens het beffen. Beflapje (dental dams) zijn latex of polyurethaan vellen die gebruikt worden tussen de mond en de vagina of anus tijdens orale seks, om het directe contact tussen de mond en de genitaliën te beschermen. Beflapjes (dental dams) kun je kopen of zelf maken door een condoom langs de zijkanten door te knippen om een rechthoekige vorm van het latex te maken.
Gebruik van een condoom
We raden je aan om een condoom te gebruiken om een soa te voorkomen tijdens het pijpen of tijdens vaginale of anale penetratie. Er zijn zelfs speciale condooms met smaakjes om het pijpen aangenamer te maken.
Penetratie met condoom is de meest effectieve manier om soa overdracht te voorkomen. Het gebruik van een condoom helpt ook een zwangerschap te voorkomen (net als andere anticonceptiemiddelen). Het condoom moet op de juiste manier worden aangebracht en mag niet scheuren tijdens de seks. Zoek daarom altijd op hoe je een condoom het best kunt omdoen, let goed op de houdbaarheidsdatum, gebruik glijmiddel op waterbasis en gebruik het condoom niet langer dan 15 minuten, daarna kun je deze vervangen door een nieuw condoom.
Wat moet je doen als het condoom scheurt of afglijdt?
Gescheurde of afgegleden condooms vergroten het risico op zwangerschap en soa’s.
Na vaginale seks en het scheuren van een condoom, wordt aangeraden om veel te drinken en te plassen en rond te lopen zodat eventuele sperma uit de vagina kan lopen. Er wordt sterk afgeraden om de vagina inwendig te spoelen in verband met een vergroot risico op inwendige beschadiging en het oplopen van eventuele soa’s.
Na anale seks en het scheuren van een condoom, wordt aangeraden om de anus aan de buitenkant voorzichtig schoon te spoelen met lauwwarm water. Ook hier wordt sterk afgeraden om de anus inwendig te spoelen in verband met een vergroot risico op inwendige beschadiging en het oplopen van eventuele soa’s.
Het risico op een seksueel overdraagbare aandoening is groter wanneer het condoom is gescheurd, hetzelfde geldt voor hiv. Wanneer je bang bent dat je bedpartner besmet is met hiv, kun je binnen 72 uur na de seks contact opnemen met de huisarts, Spoedeisende Hulp, of GGD. Zij kunnen beoordelen of je in aanmerking komt voor post-exposure profylaxis (PEP), een behandeling die de overdracht van hiv ná blootstelling kan voorkomen.
Een gescheurd condoom geeft ook kans op zwangerschap als er géén andere anticonceptiemethoden worden gebruikt, zoals de anticonceptiepil of een spiraaltje. Je kunt ook zwanger worden als je de anticonceptiepil niet correct inneemt en seks hebt zonder condoom. Je kunt daarom een morning-after-pil halen bij de drogist of apotheek en deze binnen 72 uur na de seks innemen!
Vaccinatie tegen soa’s
HPV is een veel voorkomende soa die genitale wratten en bepaalde vormen van kanker kan veroorzaken. Bijna iedereen die seksueel actief is krijgt wel eens HPV aangezien het zelfs met condoomgebruik kan worden overgedragen. Er is een vaccin beschikbaar dat beschermt tegen de meest risicovolle vormen van HPV en tegen de meest voorkomende types die genitale wratten veroorzaken. Veel landen bieden het HPV-vaccin gratis aan meisjes en jongens aan. Omdat het vaccin het meest effectief werkt als je geen of weinig seks hebt gehad, geldt dat hoe jonger je bent als je gevaccineerd wordt, hoe beter je beschermd bent tegen HPV. In Nederland is HPV-vaccinatie beschikbaar voor mensen van 9 tot 26 jaar. Val je buiten deze leeftijdsgroep, overleg dan met de huisarts of vaccinatie voor jou geschikt is.
HPV-testen voor vrouwen boven de 30 worden ook aanbevolen om HPV-infecties met een hoog risico op te sporen voordat ze kanker veroorzaken. Dit kan worden gedaan door middel van bevolkingsgezondheidsprogramma’s of zelftesten door particulieren. De HPV-test voor vrouwen van Homed-IQ is een zelftest die vanuit huis kan worden uitgevoerd. Deze testmethode wordt ook door de Nederlandse overheid gebruikt voor mensen die zich ongemakkelijk voelen bij het uitvoeren van een uitstrijkje bij een arts.
Hepatitis B is een soa die ernstige levercomplicaties kan veroorzaken. Het vaccin is in Nederland gratis voor specifieke groepen:
- Sekswerkers
- Kinderen geboren na 1 januari 2011
Het is ook mogelijk om je te laten vaccineren tegen Hepatitis B als je werk een risico op blootstelling met zich meebrengt (bijvoorbeeld gezondheidszorg, politie) of als je het vaccin nodig hebt om naar een bepaald land te reizen. In deze situatie kan het zijn dat je voor het vaccin moet betalen.