Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
Veel seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), zoals chlamydia, gonorroe of hiv, blijven in het begin vaak onopgemerkt – ook al is er al sprake van een besmetting. Als je zekerheid wilt na een mogelijk risicocontact, is testen essentieel. Het moment van testen is echter cruciaal: als je te vroeg test, kan een infectie gemist worden, ook al is die al aanwezig.
In dit artikel lees je wat de zogenaamde windowperiode (ook wel diagnostisch venster genoemd) inhoudt, wanneer verschillende soa’s betrouwbaar kunnen worden aangetoond en welke rol het type test speelt.
Inhoudsopgave
- Wat betekent de windowperiode bij soa-tests?
- Wanneer kunnen soa’s betrouwbaar worden aangetoond?
- Wat is het verschil tussen incubatietijd en windowperiode (diagnostisch venster)?
- FAQ: Veelgestelde vragen
Wat betekent de windowperiode bij soa-tests?
De windowperiode – ook wel diagnostisch venster genoemd – verwijst naar de tijd tussen het oplopen van een soa en het moment waarop deze betrouwbaar kan worden vastgesteld met een test.
In deze fase kan de ziekteverwekker al actief zijn in je lichaam en besmettelijk zijn, maar toch nog onzichtbaar blijven in een test. Een negatief resultaat in deze periode betekent dus niet automatisch dat er géén infectie is – alleen dat de ziekteverwekker mogelijk nog niet aantoonbaar is.
Wanneer kunnen soa’s betrouwbaar worden aangetoond?
De windowperiode verschilt per infectie. Het onderstaande overzicht laat zien wanneer verschillende soa’s betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. De genoemde periodes zijn gebaseerd op NHG-richtlijnen, die ook door ons partnerlaboratorium worden gevolgd.
Belangrijk: Test niet te vroeg, want een negatief resultaat tijdens de windowperiode kan nog onbetrouwbaar zijn.
| Infectie | Aantoonbaar vanaf | Aanbevolen testmoment |
|---|---|---|
| Chlamydia | ca. 1–2 weken | vanaf dag 14 |
| Gonorroe | ca. 1–2 weken | vanaf dag 14 |
| Mycoplasma genitalium | ca. 2 weken | vanaf dag 14 |
| Trichomoniasis | ca. 4 weken | na 1 maand |
| Syfilis | 3–6 weken | vanaf week 3 (bij negatief resultaat herhalen in week 12) |
| Hiv (antistof/antigeentest) | vanaf 2 weken, betrouwbaarder na 6 weken | vanaf week 6 (bij negatief resultaat herhalen in week 12) |
| Hepatitis B | 4–10 weken | vanaf week 6–8 (bij negatief resultaat herhalen na 3–6 maanden) |
Herpes (HSV-1 / HSV-2)kan meestal alleen betrouwbaar worden vastgesteld als er blaasjes of verse huidafwijkingen aanwezig zijn, omdat een PCR-uitstrijk op dat moment het meest nauwkeurig is.
Human papillomavirus (HPV : heeft geen vaste windowperiode zoals andere soa’s. Het wordt meestal aangetoond via een uitstrijk van de baarmoederhals (HPV-DNA-test of uitstrijk/Pap-test). Omdat HPV-infecties vaak symptoomloos verlopen en meestal vanzelf verdwijnen, wordt testen vooral aangeraden als onderdeel van routine screeningsprogramma’s.
Welke factoren beïnvloeden de windowperiode?
De windowperiode kan variëren afhankelijk van de ziekteverwekker, de testmethode en persoonlijke factoren zoals je immuunreactie. Daarom zijn hoogwaardige laboratoriumtests extra belangrijk – volg altijd de aanwijzingen van de test of vraag advies aan een arts.
Waarom is het juiste testmoment zo belangrijk?
Een te vroeg uitgevoerde test kan een fout-negatief resultaat opleveren. De ziekteverwekker is dan al aanwezig in je lichaam, maar wordt nog niet herkend – wat een vals gevoel van veiligheid kan geven.
Daarom geldt: ken de windowperiode, test bij twijfel na enkele weken opnieuw en raadpleeg een arts bij klachten, hoog risico of aanhoudende onzekerheid.
Wat is het verschil tussen incubatietijd en windowperiode (diagnostisch venster)?
Deze begrippen worden vaak verward, maar betekenen iets anders:
- Inkubatietijd = de periode tussen besmetting en het optreden van de eerste symptomen.
- Windowperiode / diagnostisch venster = de periode tussen besmetting en het moment waarop een infectie betrouwbaar kan worden vastgesteld met een test.
Belangrijk: Veel soa’s verlopen zonder symptomen. Ook als je geen klachten hebt, kun je toch besmet zijn. Alleen een test na afloop van de windowperiode geeft betrouwbare resultaten (Cleveland Clinic, 2024).
Soa-tests eenvoudig thuis doen
Met de Homed-IQ-thuistests kun je jezelf gemakkelijk, discreet en betrouwbaar laten testen op soa’s – helemaal zonder doktersbezoek. Je neemt het monster zelf thuis af, de analyse gebeurt in een gecertificeerd laboratorium. Je ontvangt je resultaten enkele dagen later veilig en vertrouwelijk online.
FAQ: Veelgestelde vragen
Ik had gisteren onbeschermde seks – moet ik me meteen laten testen?
Een test de volgende dag is meestal te vroeg, omdat de ziekteverwekkers nog niet aantoonbaar zijn. Het beste is om de aanbevolen windowperiode (zie tabel) af te wachten. Maak je je zorgen? Raadpleeg dan een arts – in sommige gevallen kan een onmiddellijke post-expositieprofylaxe (PEP, bijvoorbeeld bij hiv) zinvol zijn.
Kan ik besmettelijk zijn ondanks een negatief testresultaat?
Ja. Tijdens de diagnostische vensterperiode kun je anderen besmetten. Daarom is het belangrijk om in deze periode voorzichtig te zijn en condooms te gebruiken totdat er een betrouwbaar testresultaat is.
Wat moet ik doen als ik klachten heb, maar de test negatief is?
Als je klachten hebt zoals afscheiding, een branderig gevoel bij het plassen of huidveranderingen, laat je dan altijd medisch onderzoeken – ook als je test negatief was.
Bronnen
Het soa-consult. (n.d.). NHG-Richtlijnen. Retrieved August 19, 2025, from https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/het-soa-consult#volledige-tekst
Incubation Period (Incubation Time) of Infections & Diseases. (2024, June 25). Cleveland Clinic. Retrieved August 19, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/articles/incubation-period
Sexually transmitted infections (STIs). (2023, September 27). Newcastle Hospitals NHS Foundation Trust. Retrieved August 19, 2025, from https://www.newcastle-hospitals.nhs.uk/services/sexual-health/sti-screening/
