Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
Tarwe is een belangrijk ingrediënt van veel gewone levensmiddelen, waaronder brood, gebak, ontbijtgranen en pasta. Tarwe is een hoofdbestanddeel van veel voedingsmiddelen en is na maïs en rijst een van de drie meest geteelde granen. Hoewel een tarwe allergie heel vaak voorkomt, kunnen mensen met een allergie voor dit graan of verwante variëteiten (spelt of emmer) het moeilijk vinden om het te vermijden vanwege de vele voedingsmiddelen die het bevatten. Maar wat veroorzaakt een tarwe-allergie? Is coeliakie hetzelfde als een tarwe allergie? In dit artikel gaan we dieper in op tarwe allergieën en hun oorzaken.
Welke verschillende tarwe allergieën zijn er?
Het immuunsysteem van het lichaam is ontworpen om binnendringende virussen of bacteriën te bestrijden met antilichamen. Een allergische reactie treedt op wanneer het immuunsysteem wordt geactiveerd door iets dat niet noodzakelijk gevaarlijk is voor het lichaam, zoals bepaald voedsel, medicijnen, een insectensteek of pollen. Het immuunsysteem ziet deze allergenen als een bedreiging en produceert een immuunreactie om ze te bestrijden. Deze reacties kunnen in ernst variëren; terwijl milde reacties gepaard gaan met jeukende ogen, een loopneus en uitslag, kan een ernstige reactie een potentieel dodelijke anafylactische shock veroorzaken.
Een tarwe allergie is een aandoening waarbij bepaalde eiwitten in tarwe een allergische reactie veroorzaken. Dit leidt tot een reactie kort na het eten van iets dat tarwe bevat. De reactie kan bestaan uit een zwelling of uitslag, samen met een reeks andere symptomen die met een voedselallergie worden geassocieerd.
Er zijn drie soorten tarwe-allergieën:
- Voedselallergie voor tarwe
- Door tarwe veroorzaakte anafylaxie (WDEIA)
- Bakkersastma
Voedselallergie voor tarwe
Een voedselallergie voor tarwe is een aandoening die de huid, het maagdarmkanaal en/of de luchtwegen aantast. Dit wordt veroorzaakt door de consumptie van tarwe in welke vorm dan ook. Een voedselallergie is de meest voorkomende vorm van tarwe-allergie.
Door tarwe veroorzaakte anafylaxie (WDEIA)
WDEIA is een zeldzame maar levensbedreigende vorm van tarwe-allergie. Mensen met deze allergie kunnen vaak zonder reactie tarweproducten innemen. De inname van tarwe kan echter uren later anafylaxie veroorzaken wanneer bepaalde andere factoren aanwezig zijn. Deze factoren zijn vaak lichaamsbeweging, alcohol, een infectie, medicatie of een menstruatie (Scherf et al, 2016). De meeste mensen met WDEIA wordt aangeraden een glutenvrij dieet te volgen, of in bepaalde gevallen lichaamsbeweging te vermijden na het eten van tarwe.
Bakkersastma
Bakkersastma is een speciale vorm van allergie waarbij de symptomen niet merkbaar worden door de consumptie van tarweproducten (of in dit geval rogge en soja), maar door het inademen van meel, stof of andere tarwe deeltjes. Dit gebeurt meestal bij mensen die werken in omgevingen waar tarwe deeltjes in de lucht zitten, zoals bakkerijen. De betrokkenen kunnen zonder problemen tarweproducten eten, maar krijgen astmasymptomen wanneer zij tarwe stof of andere verzwarende deeltjes inademen. Mensen met bakkersastma moeten persoonlijke beschermingsmiddelen dragen en in een goed geventileerde omgeving werken om hun blootstelling aan tarwe stof te beperken.
Symptomen van tarwe allergie
Een tarwe allergie kan verschillende symptomen veroorzaken, wat de diagnose moeilijk kan maken. Met name gastro-intestinale symptomen zoals een vol gevoel, buikpijn, diarree of winderigheid kunnen door veel verschillende aandoeningen worden veroorzaakt en zijn moeilijk te herleiden tot een tarwe-allergie. Deze symptomen kunnen ook worden veroorzaakt door gewone aandoeningen zoals het prikkelbare darmsyndroom, lactose-intolerantie en coeliakie. Naast de genoemde gastro-intestinale symptomen kunnen tarwe allergieën de volgende symptomen veroorzaken:
- Netelroos of jeukende uitslag
- Zwelling van de mond, keel of huid
- Kortademigheid
- Hoofdpijn
- Verstopte neus
- Anafylaxie
De oorzaak van tarwe allergie
De oorzaak van alle voedselallergieën is nog onduidelijk, maar er zijn veel theorieën. Eén mogelijkheid, volgens onderzoekers, is je genetica. Veel studies hebben aangetoond dat allergieën erfelijk kunnen zijn, wat betekent dat kinderen meer kans hebben op allergieën als hun ouders ze ook hadden. Dieet en omgevingsfactoren, waaronder blootstelling aan allergenen tijdens de kindertijd, zouden ook een rol spelen bij de ontwikkeling van allergieën, maar er is geen sluitend bewijs over hoe dit precies gebeurt.
Het verschil tussen een tarwe allergie en coeliakie
Coeliakie en tarweallergie zijn beiden gerelateerd aan tarwe, en daarom halen veel mensen de twee termen veelvuldig door elkaar. Deze twee ziekten verschillen echter in hun oorzaken en symptomen.
Coeliakie is geen allergie, maar een auto-immuunziekte waarbij het lichaam na het eten van gluten de eigen weefsels aanvalt. Na verloop van tijd kan dit de dunne darm beschadigen, wat kan leiden tot slechte opname van voedingsstoffen en andere onaangename symptomen. Mensen met coeliakie moeten alle producten die gluten bevatten vermijden, maar kunnen wel tarwe eten zolang het maar glutenvrij is. Aangezien gluten niet alleen in tarwe, maar ook in andere graansoorten zoals rogge of gerst, wordt deze auto-immuunziekte gerelateerd aan meer graansoorten dan aan dan alleen tarwe.
Een tarwe allergie is geen auto-immuunziekte, maar, zoals de naam al zegt, een allergische immuunreactie op tarwe. Zodra tarwe wordt ingenomen, herkent het immuunsysteem de tarwe-eiwitten als een gevaar, slaat alarm en creëert een immuunreactie op de bedreiging door de aanmaak van antistoffem.
Meel alternatieven voor mensen met een tarwe allergie
Een tarwevrij dieet is veel moeilijker dan velen denken. Dat komt doordat tarwe in veel verschillende vormen voorkomt en in de meest uiteenlopende voedingsmiddelen verwerkt is. Zo kan tarwe in voedingsmiddelen verborgen zitten als een gemodificeerd zetmeel op basis van tarwe, als tarwezemelen, als paneermeel of als tarwe mout. Bulgur en couscous bevatten ook tarwe en moeten daardoor ook worden vermeden indien er sprake is van een tarwe allergie. Als alternatief voor tarwemeel kun je besluiten om de volgende producten te gebruiken:
- Rijstmeel
- Barley Gerstemeel
- Kastanjemeel
- Havermout
- Gierstmeel
Ga voor een volledige lijst van tarwevrije alternatieven naar de volgende website.
Bronnen
ACAAI. (2022, April 13). Wheat & Gluten Allergy | Symptoms & Treatment. ACAAI Public Website. Retrieved July 11, 2022, from https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/food/wheat-gluten/
Food Allergy Research & Education. (2022, June 29). Wheat allergy. Retrieved July 11, 2022, from https://www.foodallergy.org/living-food-allergies/food-allergy-essentials/common-allergens/wheat
Mayo Clinic Staff. (2022, March 5). Wheat allergy – symptoms and causes. Mayo Clinic. Retrieved July 11, 2022, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wheat-allergy/symptoms-causes/syc-20378897
