Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
Creatinine is een afvalproduct dat ontstaat bij de afbraak van spierweefsel. Het wordt door de nieren uit het bloed gefilterd en via de urine uitgescheiden. Het meten van het creatininegehalte in het bloed en de urine helpt bij het beoordelen van de nierfunctie. Normale waarden in het bloed zijn 59,2-103,4 µmol/L (0,67-1,17 mg/dL) voor mannen en 45,1-84,0 µmol/L (0,51-0,95 mg/dL) voor vrouwen, terwijl ze in urine 1768-28000 µmol/L (20-320 mg/dL) voor mannen en 1768-24300 µmol/L (20-275 mg/dL) voor vrouwen.
Inhoudsopgave
- Wat is creatinine?
- Wat zegt creatinine waarde?
- Wat is een normale creatinine waarde?
- Wat betekenen lage/hoge creatininewaarden?
- Symptomen bij lage of hoge creatininewaarden
- Creatinine testen
- Hoe krijg ik mijn creatinine omlaag?
- Samenvatting
Wat is creatinine?
Creatinine, ook wel bekend als kreatinine, is een afbraakproduct dat in de spieren wordt gevormd en met een gelijkmatige snelheid wordt produceert. Hierna komt creatinine in je bloed terecht en wordt het in de nieren gefilterd en afgebroken. Hiervan wordt een klein deel uitgescheiden. Dit zorgt voor een evenwichtig niveau in het bloed, dat wordt bepaald door de snelheid van de creatinineproductie in de spieren en de afbraak/uitscheiding door de nieren (Mayo Clinic, 2025).
Wat zegt creatinine waarde?
De creatinine waarde geeft inzicht in het functioneren van de nieren in ons lichaam. Er is een constante concentratie van creatinine in het bloed aanwezig. Daarom is de creatinine waarde een prima indicator om vast te stellen of de nieren goed functioneren. De hoeveelheid afvalstoffen in het bloed bepalen hoe het met je nierfunctie is gesteld. De creatinine waarde bepaalt daarbij de hoeveelheid afvalstoffen die zich in het bloed bevinden. Met deze waarde is te schatten wat de hoeveelheid bloed is die de nieren per minuut filteren (eGFR) (Gezondheid en Wetenschap, 2018).
Wat is een normale creatinine waarde?
De onderstaande waarden zijn gespecificeerd door het partnerlaboratorium van Homed-IQ. Er kunnen kleine variaties zijn in de normale waarden die door verschillende testmethoden en laboratoria worden gebruikt.
| Parameter | Mannen | Vrouwen |
| Bloedcreatinine | 59,2-103,4 µmol/L (0,67-1,17 mg/dL) | 45,1-84 µmol/L (0,51-0,95 mg/dL) |
| Urinecreatinine (Monster) | 1768-28000 µmol/L (20-320 mg/dL) | 1768-24300 µmol/L (20-275 mg/dL) |
| Urinecreatinine – 24-uurscollectie | 8-22 mmol/24h (0,9-2,5 g/24h) | 6-18 mmol/24h (0,7-2,0 g/24h) |
De normale creatinine waarde verschilt per persoon, waarbij er bij mannen meestal sprake is van een hogere creatininespiegel in het bloed dan bij vrouwen. Dat komt doordat mannen over meer skeletspieren beschikken. Zo geldt ook dat een persoon met meer spieren een hogere creatinine waarde heeft dan een persoon met minder spieropbouw.
Wat betekenen lage/hoge creatininewaarden?
Te lage of te hoge creatininegehaltes kunnen wijzen op verschillende gezondheidsproblemen, elk met hun eigen mogelijke oorzaken. De onderstaande tabel geeft een overzicht van wat deze veranderingen kunnen betekenen:
| Creatininewaarde | Laag | Verhoogd |
|---|---|---|
| Mogelijke oorzaken | Lage spiermassa of ondervoeding Spierafbraak Ernstige leverziekte Zwangerschap Overmatige vochtinname of verdunde urine | Nierproblemen (chronisch of acuut) Uitdroging Eiwitrijk dieet Spierafbraak Veel spiermassa Diabetes of hoge bloeddruk Bepaalde medicijnen |
Bron: Dutch Journal of Medicine, 1990
Symptomen bij lage of hoge creatininewaarden
Lage of hoge creatininegehaltes kunnen gepaard gaan met merkbare symptomen:
| Creatininewaarde | Wat zijn veelvoorkomende symptomen? |
|---|---|
| Laag | Gebrek aan kracht Moeite met sporten Dun of tengere lichaamsbouw Pijn in de rechterbovenhoek van de buik Vermoeidheid Misselijkheid Duizeligheid of flauwvallen Gewichtsverlies |
| Verhoogd | Vermoeidheid (zich ongewoon moe voelen) Veranderingen in het plassen (hoe vaak u plast) Verlies van eetlust Slechte smaak in de mond Misselijkheid Spiertrekkingen |
Bronnen: Cleveland Clinic, 2025; Sissons, C., 2025
Creatinine testen
Je kunt creatinine laten meten in je bloed of urine, afhankelijk van de situatie:
Bloed Test
- De standaardmethode om je nierfunctie te beoordelen
- Wordt vaak gecombineerd met de eGFR (geschatte glomerulaire filtratiesnelheid)
Urinetest (24-uurs verzameling)
- Meet de creatinineklaring voor een nauwkeuriger beeld van de nierfunctie
Bron: National Library of Medicine, n.d.
Het testen van de creatininespiegel geeft een beeld van jouw nierfunctie. Met de Lever- en Nierfunctietest van Homed-IQ kun je je creatinineniveaus en andere belangrijke waarden vanuit huis meten. De vingerprik en urinetest biedt inzicht in de volgende waarden: ALT, AST, GammaGT, Bilirubine, Albumine, Creatinine, eGFR en Alkalische Fosfatase. Op deze manier krijg je een zo volledig mogelijk beeld van zowel je nieren als je lever. Het voordeel van creatinine testen met een thuistest is dat je niet naar de huisarts hoeft. De analyse van de creatinine waarde en andere gehaltes vindt plaats in een gecertificeerd laboratorium.
-
Lever- en nierfunctietest
€55,00 — of abonneren en opslaan tot 15%
Hoe krijg ik mijn creatinine omlaag?
- Behandel onderliggende aandoeningen, zoals hoge bloeddruk
- Beperk je zoutinname zoveel mogelijk om je bloeddruk onder controle te houden
- Neem voorgeschreven bloeddrukmedicatie als je arts dat aanraadt
- Eet minder eiwit, vooral als je bloeddruk hoog is
- Stop met roken, want dat schaadt je nieren
- Val af als je overgewicht hebt
- Vermijd NSAID’s (bijv. ibuprofen), omdat deze pijnstillers de nierfunctie kunnen schaden, vooral als uw creatininegehalte hoog is.
Bron: Nierstichting, n.d.
Samenvatting
Creatinine is een afvalproduct van de spierstofwisseling dat door de nieren wordt gefilterd en uitgescheiden in de urine. Het meten van creatininespiegels in bloed en urine helpt bij het beoordelen van de gezondheid van de nieren. Hoge waarden kunnen duiden op nierfunctiestoornissen, uitdroging of een hoge spiermassa, terwijl lage waarden het gevolg kunnen zijn van verminderde spiermassa, ondervoeding of een leverziekte. Met de lever- en nierfunctietest van Homed-IQ kun je eenvoudig thuis je creatinine en andere biomarkers meten om inzicht te krijgen in de gezondheid van je nieren en lever.
Bronnen
Cleveland Clinic. (2025). Creatinine clearance test: Purpose, levels & results. Retrieved August 19, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/16380-creatinine-clearance-test
Gezondheid en Wetenschap. (2024, January 17). De nierfunctie (eGFR). https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/te-veel-creatinine-in-het-bloed-egfr-en-nierfunctietesten
Halma, C. (1990, 5. August). Het serumcreatininegehalte als maat voor de nierfunctie. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 134, 1492–1495. https://www.ntvg.nl/artikelen/het-serumcreatininegehalte-als-maat-voor-de-nierfunctie
Mayo Clinic. (2025, June). Creatinine test. Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/creatinine-test/about/pac-20384646
National Library of Medicine. (n.d.). Creatinine test. MedlinePlus. Retrieved August 19, 2025, from https://medlineplus.gov/lab-tests/creatinine-test/
Nierstichting. (n.d.). Nierschade voorkomen bij medicijngebruik. Retrieved August 19, 2025, from https://www.nierstichting.nl/gezond-leven/nierschade-voorkomen/nierschade-voorkomen-bij-risicogroepen/nierschade-voorkomen-bij-medicijngebruik
Sissons, C. (2025, April 25). Low creatinine levels: Causes, symptoms, and treatments. Medical News Today. Retrieved August 19, 2025, from https://www.medicalnewstoday.com/articles/319892
