Cholesterol en lipiden

Wat is LDL?

Geschreven door

Lauren Dobischok
16 mei, 2022

Medisch gecontroleerd artikel Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten

De afkorting LDL staat voor Low Density Lipoproteïne. Dit wordt ook wel het slechte cholesterol genoemd. Het is voor je gezondheid belangrijk dat de hoeveelheid LDL-cholesterol in je lichaam niet te hoog is. De waarde van het slechte cholesterol kan je meten met een Cholesterol & Lipiden test.

Wat is cholesterol?

Cholesterol wordt aangemaakt in je lever en is een belangrijke bouwstof voor ons lichaam. We hebben cholesterol namelijk nodig voor de aanmaak van lichaamscellen en hormonen en voor de aanmaak van gal.

Wat is het verschil tussen LDL en HDL?

Het slechte cholesterol LDL is de tegenhanger van HDL (High Density Lipoproteïne), dat staat voor het goede cholesterol. LDL zorgt voor het transport van cholesterol van je lever naar andere cellen in je lichaam. HDL brengt het overschot aan cholesterol weer terug naar de lever, waar het wordt afgebroken (Hartstichting).

Waarom is LDL-cholesterol slecht?

De waarde van LDL-cholesterol in je lichaam bepaalt of je meer risico loopt op het krijgen van hart- en vaatziekten. Bij een te hoge waarde kan LDL-cholesterol zich namelijk tegen de binnenkant van slagaders afzetten. Hierdoor ontstaan vernauwingen in je slagaders. Dit gebeurt sneller wanneer de wand van een bloedvat beschadigd is.

Wat is de normale waarde van LDL?

Een goede LDL waarde verschilt per persoon. Leeftijd en een eventuele aanwezige risicofactor op hart- en vaatziekten spelen hierbij een rol. Op basis van de medische richtlijn preventie hart- en vaatziekten (Richtlijnendatabase, 2019) zijn de volgende LDL streefwaardes vastgesteld:

Algemene streefwaarde: < 3,0 mmol/l

Hoog risico hart- en vaatziekten: < 2,6 mmol/l

Jonger dan 70 jaar met hart- en vaatziekte: < 1,8 mmol/l

Kan LDL-cholesterol te laag zijn?

Heb je een heel laag LDL-cholesterol gehalte, dan is dat juist goed. Je lever maakt cholesterol aan en daar is maar weinig van nodig om gal, cellen en hormonen te produceren. Er is geen wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat het hebben van een lage LDL-waarde een risico vormt voor je gezondheid.

Hoe test ik mijn LDL waarde?

Met de cholesterol- en lipidentest van Homed-IQ kun je thuis je LDL-waarde meten. Met een vingerpriktest meet je naast de LDL waarde ook de HDL waarde en het totale cholesterolgehalte. De test geeft verder inzicht in het triglyceridengehalte van je bloed. Het testmonster wordt door een gecertificeerd laboratorium geanalyseerd.

Hoeveel mensen hebben een te hoog cholesterol?

Ongeveer een kwart van de mensen in Nederland in de leeftijd van 30 t/m 70 jaar heeft te maken met een te hoog cholesterolgehalte.

Hoe vaak moet je LDL testen?

Er zijn geen vaste richtlijnen voor de frequentie van testen. Je kan dus op elk moment een LDL test aanvragen en uitvoeren. Blijkt uit de test dat de LDL-waarde goed is, dan kan het zinvol zijn om na een verandering in je leven of levensstijl weer een test uit te voeren. Momenten waarop het afnemen van een thuistest handig kan zijn, zijn bijvoorbeeld:

  • Rond de leeftijd van 50 jaar
  • Na de menopauze
  • Bij een significante gewichtstoename of gewichtsvermindering
  • Na verandering van medicatie
  • Bij een toename van alcoholgebruik

De oorzaken van een te hoge LDL waarde

Er zijn verschillende factoren die een oorzaak vormen voor een te hoge LDL waarde, zoals:

  • Erfelijkheid
  • Dierlijk, vetrijk dieet
  • Overgewicht
  • Diabetes
  • Traag werkende schildklier

Zijn er ziektes gerelateerd aan LDL?

LDL vormt als slecht cholesterol bij een te hoge waarde een risico voor je gezondheid. Hart- en vaatziekten en slagaderverkalking zijn hierbij de grootste gezondheidsrisico’s. De aanwezigheid van andere gezondheidsproblemen, zoals diabetes of een hoge bloeddruk, vormt in combinatie met een te hoog LDL een extra risico op angina pectoris (pijn op de borst), een hartaanval, aandoening van de kransslagader of een beroerte.

Wat zijn de gevolgen van een te hoge LDL waarde?

Door de ophoping van slecht cholesterol in je aderen, als gevolg van een te hoge LDL waarde, is het moeilijker voor het bloed om er doorheen te stromen. Dit kan na verloop van tijd zorgen voor een geleidelijke verstopping van een slagader of voor een stolsel dat voor een blokkade verderop in de ader zorgt.

Wat te doen bij een te hoog LDL-cholesterol?

Het verlagen van de LDL-cholesterol in je lichaam is onder meer mogelijk door je voedingspatroon aan te passen en voldoende te bewegen. Er zijn een aantal voedingsmiddelen die een positieve invloed hebben op het verbeteren van de LDL-waarde (Voedingscentrum):

  • Volkoren granen, gerst en haver
  • Bonen
  • Plantaardige olie
  • Appels, druiven, citrusvruchten, aardbeien
  • Vette vissoorten
  • Ongebrande noten
  • Okra en aubergine

Er zijn ook voedingsmiddelen die het LDL-cholesterol verhogen, zoals gefrituurd eten waar transvetten in zitten. Deze komen ook in bijvoorbeeld gebak voor. Het is beter om dit soort voedsel, net als rood vlees, zoveel mogelijk te laten staan en voor magere varianten van vlees en melk te kiezen. Andere tips zijn:

  • Meer bewegen
  • Overgewicht verhelpen
  • Niet roken

Over de auteur

Lauren Dobischok

Lauren is een gezondheidswetenschapper en wetenschapscommunicator en woont momenteel in Nederland. Oorspronkelijk komt ze uit Canada, maar heeft een onderzoeksmaster in Gezondheidswetenschappen afgerond aan het Nederlands Instituut voor Gezondheidswetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam (NIHES) met een specialisatie in epidemiologie. Voor haar Master heeft ze een Bachelor in Gezondheidswetenschappen aan de Simon Fraser University afgerond. Met een achtergrond in de volksgezondheid is het haar doel om nauwkeurige wetenschappelijke inhoud te creëren die gemakkelijk te begrijpen is en mensen in staat stelt geïnformeerde beslissingen te nemen. Binnen Homed-IQ werkt Lauren als Product Developer en Content Lead, waarbij ze nauw samenwerkt met artsen en wetenschappers op het gebied van medische hulpmiddelen voor Homed-IQ’s nieuwe producten en schriftelijke communicatie.