Voeding

Histamine-intolerantie: Symptomen, diagnose en therapie

Geschreven door

Anna Roell
18 april, 2024

Medisch gecontroleerd artikel Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten

Histamine-intolerantie is een aandoening die ontstaat wanneer je lichaam het histamine uit voedsel niet effectief kan afbreken. Dit leidt tot symptomen zoals spijsverteringsproblemen, huidirritaties en ademhalingsmoeilijkheden, die vaak worden verward met andere voedselintoleranties of allergische reacties. In dit artikel geven we je een uitgebreid overzicht van histamine-intolerantie, van de oorzaken en typische symptomen tot behandelingsmogelijkheden en praktische tips om je dagelijks leven ondanks histamine-intolerantie zo aangenaam mogelijk te maken.

Bij een vermoeden van histamine-intolerantie kan een allergietest waardevolle inzichten bieden en helpen om mogelijke voedselallergieën, die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken, te identificeren. De uitgebreide allergietest van Homed-IQ biedt een eenvoudige manier om dit vanuit huis te doen en is een belangrijke eerste stap om je symptomen beter te begrijpen.


Inhoudsopgave


Wat is histamine?

Histamine is een organische verbinding die zowel in het menselijk lichaam als in veel voedingsmiddelen voorkomt. Als onderdeel van de groep biogene aminen, die uit het aminozuur histidine wordt gevormd, speelt histamine een essentiële rol in veel lichaamsfuncties.

Welke functies heeft histamine in het lichaam?

Histamine is betrokken bij verschillende belangrijke lichaamsfuncties, waaronder:

  1. Immuunrespons en ontstekingen: Histamine speelt een cruciale rol bij het reguleren van immuunreacties en ontstekingsprocessen in het lichaam. Het wordt vrijgegeven als reactie op verschillende prikkels, waaronder infecties, verwondingen en allergenen. Dit leidt tot verwijding en verhoogde doorlaatbaarheid van bloedvaten, waardoor immuuncellen snel de plaats van ontsteking kunnen bereiken. Het gevolg zijn typische ontstekingssymptomen zoals roodheid, zwelling en warmte.
  2. Allergische reacties: Bij allergieën zoals hooikoorts, huisstofmijtallergieën of voedselallergieën leidt een overmatige afgifte van histamine tot symptomen zoals niezen, een loopneus en ademhalingsproblemen. Antihistaminica helpen deze symptomen te verlichten door de werking van histamine te blokkeren.
  3. Regulatie van maagzuur: Histamine stimuleert het maagslijmvlies om maagzuur te produceren, wat belangrijk is voor de spijsvertering en het bestrijden van ziekteverwekkers.
  4. Neurotransmitterfunctie: Als neurotransmitter beïnvloedt histamine belangrijke hersenfuncties, waaronder slaap, waakzaamheid, eetlustregulatie en emotionele reacties.

Bron: Britannica, 2024

Wat is histamine-intolerantie?

Histamine-intolerantie is een aandoening waarbij je lichaam moeite heeft om histamine effectief af te breken. Normaal gesproken wordt histamine in de darm afgebroken door het enzym diamine oxidase (DAO). Bij mensen met histamine-intolerantie kan de activiteit van dit enzym onvoldoende zijn, wat leidt tot een overschot aan histamine in het lichaam en een verscheidenheid aan symptomen veroorzaakt (Cleveland Clinic, 2023).

Wat is het verschil tussen histamine-intolerantie en voedselallergie?

Het belangrijkste verschil tussen histamine-intolerantie en voedselallergie ligt in de oorzaak van de reactie: terwijl histamine-intolerantie wordt veroorzaakt door een probleem met het afbreken van histamine en het immuunsysteem niet betrokken is, zijn voedselallergieën directe immuunreacties op bepaalde voedselproteïnen, waarbij histamine veelvuldig wordt vrijgegeven, wat allergietypische symptomen zoals huiduitslag, zwellingen en ademhalingsproblemen veroorzaakt (Cleveland Clinic, 2023).).

Wat zijn de symptomen van histamine-intolerantie?

De symptomen van histamine-intolerantie zijn divers en kunnen gemakkelijk worden verward met andere gezondheidsproblemen zoals allergische reacties en andere voedselintoleranties. Ze zijn dosisafhankelijk, verergeren dus met de hoeveelheid geconsumeerde histamine en treden meestal kort na het eten van histaminerijk voedsel op. Afhankelijk van de individuele gevoeligheid kunnen de symptomen enkele uren tot meerdere dagen aanhouden. Enkele basis symptomen zijn:

symptomen van histamine-intolerantie

Bronnen: NHS, 2022; Schnedl, 2019

Wil je zelf een overzicht krijgen?

Als je vermoedt dat je een histamine-intolerantie hebt, kan het nuttig zijn om verder onderzoek te doen om je symptomen beter te begrijpen. De uitgebreide allergietest en de test op inhalatieallergieën van Homed-IQ kunnen specifieke allergenen identificeren die vergelijkbare symptomen als histamine-intolerantie veroorzaken. Daarnaast kunnen ontstekingsziekten van de darm de functie van het enzym diamine oxidase beïnvloeden, wat leidt tot een ophoping van histamine in het lichaam en het verergeren van de symptomen. De calprotectine test van Homed-IQ kan een belangrijke rol spelen bij het identificeren van dergelijke aandoeningen.

Wat zijn de oorzaken van histamine-intolerantie?

Histamine-intolerantie kan worden veroorzaakt door verschillende factoren die het vermogen van je lichaam om histamine te verwerken beïnvloeden. De belangrijkste oorzaken zijn:

1. Enzymtekort (diamine oxidase)

De meest voorkomende oorzaak van histamine-intolerantie is een tekort of verminderde activiteit van het enzym diamine oxidase (DAO), dat verantwoordelijk is voor de afbraak van histamine. Dit enzym komt via de voeding in het lichaam. Factoren die kunnen leiden tot een DAO-tekort omvatten:

OorzaakUitleg
Genetische aanlegSommige mensen hebben een genetische predispositie die kan leiden tot verminderde activiteit van het DAO-enzym, wat de afbraak van histamine belemmert.
Maag-darmaandoeningenDarmproblemen zoals het lekkende darm syndroom, ontstekingsziekten van de darm (zoals colitis ulcerosa) of het prikkelbare darm syndroom kunnen de functie van DAO beïnvloeden door de cellen die DAO produceren te beschadigen of chronische ontstekingen te veroorzaken die de enzymactiviteit verminderen. Dit belemmert de afbraak van histamine in het lichaam.
Medicijnen en alcoholSommige medicijnen, zoals niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), en regelmatig hoog alcoholgebruik kunnen bovendien de activiteit van DAO remmen.
ZinktekortEen tekort aan zink, een mineraal, kan de functie van diamine oxidase beïnvloeden, wat de mogelijkheid om histamine af te breken vermindert.

2. Overmatige histamine-inname

Een overmatige inname van histaminerijke voedingsmiddelen kan ook histamine-intolerantie veroorzaken of verergeren. Histaminerijke voedingsmiddelen zijn bijvoorbeeld gerijpte kaas, gerookte vis en gefermenteerde voedingsmiddelen. Zie hiervoor de afbeelding aan het einde van de blog.

3. Bacterieel onbalans

Een onbalans in de darmflora kan ook een rol spelen. Bepaalde darmbacteriën kunnen histamine produceren, en als deze bacteriën de overhand krijgen, kan dit leiden tot een verhoogde histaminebelasting.

Bronnen: Schendl et al., 2021; Maintz & Novak, 2007

Hoe wordt een histamine-intolerantie gediagnosticeerd?

De diagnose van histamine-intolerantie is vaak uitdagend, omdat de symptomen lijken op die van andere aandoeningen en er geen specifieke standaardtest bestaat (Schendl et al., 2021). De volgende procedures worden gebruikt:

  1. Anamnese en symptoomdagboek: Het gedetailleerd vastleggen van de voedselinname en daaropvolgende symptomen helpt patronen te herkennen die kunnen wijzen op een histamine-intolerantie.
  2. Eliminatiedieet: Onder medisch toezicht worden histaminerijke voedingsmiddelen aanvankelijk vermeden en vervolgens geleidelijk weer geïntroduceerd om te observeren of de symptomen verbeteren of verslechteren.
  3. Provocatietest: Bij deze test worden onder gecontroleerde omstandigheden histaminerijke voedingsmiddelen of puur histamine toegediend om de reactie van het lichaam te observeren en de gevoeligheid voor histamine vast te stellen.

Bron: Soliman, 2024

Hoe wordt een histamine-intolerantie behandeld?

De behandeling van histamine-intolerantie is gericht op het verminderen van de hoeveelheid histamine die in het lichaam circuleert en het verlichten van de symptomen. Dit kan worden bereikt door een combinatie van dieetaanpassingen en het nemen van medicijnen.

Hoe kan ik mijn dieet aanpassen bij een histamine-intolerantie?

Het aanpassen van je dieet om het histaminegehalte in je lichaam te beheersen, is een van de meest effectieve methoden om histamine-intolerantie te behandelen. Hier zijn de belangrijkste aspecten:

  • Voedingsmiddelen met een hoog histaminegehalte moeten worden vermeden. In de afbeelding vind je de voedingsmiddelen met het hoogste histaminegehalte:
Histamine-intolerantie: Symptomen, diagnose en therapie - Homed-IQ
  • Wees voorzichtig met histamine-vrijmakende voedingsmiddelen. Deze omvatten onder andere tomaten, spinazie, aardbeien en citrusvruchten.
  • Geef de voorkeur aan verse producten. Vermijd het eten van kant-en-klaarmaaltijden of lang bewaarde voedingsmiddelen.

Bron: Hrubisko et al., 2021

Zijn er medicijnen tegen histamine-intolerantie?

In sommige gevallen kunnen ook medicinale behandelingen helpen om de symptomen van histamine-intolerantie te verlichten:

  • Antihistaminica: Deze medicijnen helpen de werking van histamine in het lichaam te blokkeren en kunnen symptomen zoals huiduitslag, jeuk en maag-darmklachten verlichten.
  • DAO-enzym supplementen: Voor mensen met een DAO-tekort kunnen voedingssupplementen die het enzym diamine oxidase bevatten nuttig zijn. Deze worden voor de maaltijden ingenomen om de afbraak van histamine te ondersteunen.
  • Probiotica: Deze producten kunnen bijdragen aan de verbetering van de darmgezondheid en de productie van DAO in de darm bevorderen.

Alle medicinale behandelingsopties moeten vooraf met een arts worden besproken om ervoor te zorgen dat je de best mogelijke behandeling krijgt (Cleveland Clinic, 2023).

Samenvatting

Histamine-intolerantie is een niet-immunologische aandoening die optreedt wanneer het lichaam het histamine dat via de voeding binnenkomt niet goed kan afbreken, wat symptomen zoals spijsverteringsproblemen, huidirritaties en ademhalingsmoeilijkheden veroorzaakt. De diagnose is uitdagend, omdat er geen specifieke standaardtest voor bestaat; gebruikte methoden omvatten medische geschiedenis, symptoomdagboeken, eliminatiediëten en provocatietests. De behandeling is gericht op het verminderen van de concentratie histamine in het lichaam door dieetaanpassingen en medicatie.

Bronnen

,. (2024, March 5). , – YouTube. Retrieved April 18, 2024, from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916523280533

da Vinci, L. (2024, February 23). Histamine | Description & Facts. Britannica. Retrieved April 18, 2024, from https://www.britannica.com/science/histamine

Evaluation of symptoms and symptom combinations in histamine intolerance. (n.d.). NCBI. Retrieved April 18, 2024, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6667364/

Food intolerance. (n.d.). NHS. Retrieved April 18, 2024, from https://www.nhs.uk/conditions/food-intolerance/

Histamine Intolerance: Causes, Symptoms & Treatment. (2023, December 1). Cleveland Clinic. Retrieved April 18, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/histamine-intolerance

Histamine Intolerance Originates in the Gut – PMC. (2021, April 12). NCBI. Retrieved April 18, 2024, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8069563/

Histamine Intolerance—The More We Know the Less We Know. A Review. (2021, June 29). NCBI. Retrieved April 18, 2024, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8308327/

Maintz, L., & Novak, N. (2007). Histamine and histamine intolerance. the American Journal of Clinical Nutrition, 85(5), 1185-1196. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916523280533

Over de auteur

Anna Roell

Anna is opgeleid tot verpleegster en gezondheidseconoom, gespecialiseerd in epidemiologie, en combineert haar medische en wetenschappelijke interesses. Haar doel is om het begrip van medische informatie bij anderen te verbeteren en deze op een begrijpelijke manier over te brengen. Anna komt oorspronkelijk uit Duitsland en woont nu in Amsterdam. Wat ze het meest waardeert aan wonen in Amsterdam is de open-minded, actieve houding van de mensen, de markten en de prachtige natuur in de omgeving van Amsterdam.