Vitaminen

De beste tijd om multivitaminen in te nemen

Geschreven door

Lauren Dobischok
23 mei, 2023

Medisch gecontroleerd artikel Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten

Hoewel de meeste mensen voldoende voedingsstoffen kunnen halen uit een evenwichtig dieet, kan in bepaalde gevallen je huisarts multivitaminen aanbevelen om er zeker van te zijn dat je voldoende essentiële vitaminen binnenkrijgt. Er zijn dertien verschillende essentiële vitamines die elk verschillende functies in het lichaam vervullen en door het lichaam op verschillende manieren worden gemetaboliseerd en opgeslagen. Daarom vraag je je misschien af of je bepaalde vitamines beter na de maaltijd kunt innemen of ‘s morgens versus ‘s avonds. In dit artikel geven we een overzicht van de verschillende soorten essentiële vitaminen en de ideale tijden om multivitaminen in te nemen en andere belangrijke informatie over de vraag wie baat kan hebben bij het innemen van multivitaminen.

Verschil tussen wateroplosbare en vetoplosbare vitamines

Alle essentiële vitaminen kunnen worden gecategoriseerd als ofwel in water ofwel in vet oplosbaar. Wateroplosbare vitamines kunnen oplossen in water en worden onmiddellijk opgenomen door de weefsels in je lichaam. Omdat wateroplosbare vitamines in het bloed worden vervoerd, worden ze niet door het lichaam opgeslagen; overtollige vitamines worden via de urine uitgescheiden. Omdat je lichaam in water oplosbare vitamines niet kan opslaan voor toekomstig gebruik, moet je deze vitamines dagelijks innemen (NIH, 2023). De volgende essentiële vitamines zijn in water oplosbaar:

  • Vitamine C
  • Thiamine (vitamine B1)
  • Riboflavine (vitamine B2)
  • Niacine (vitamine B3)
  • Pantotheenzuur (vitamine B5)
  • Pyridoxine (vitamine B6)
  • Biotine (vitamine B8)
  • Foliumzuur (vitamine B11)
  • Vitamine B12

Bron: Lykstad, 2023

Vetoplosbare vitamines worden in de darmen opgenomen in aanwezigheid van vet en opgeslagen in de vetweefsels en de lever van het lichaam. In tegenstelling tot wateroplosbare vitamines kunnen vetoplosbare vitamines in het lichaam worden opgeslagen en worden ze langzaam uitgescheiden. Dit betekent dat je lichaam kan vertrouwen op zijn voorraden van deze vitamines en niet noodzakelijkerwijs dagelijkse inname nodig heeft (NIH, 2023). De volgende essentiële vitamines zijn vetoplosbaar:

Bron: NIH, 2023

De beste tijd om wateroplosbare vitamines in te nemen

Omdat in water oplosbare vitamines gemakkelijk oplossen in water en snel in het lichaam worden opgenomen, kun je deze vitamines op elk moment van de dag innemen. Het wordt aanbevolen ze in te nemen met een glas water op een lege maag (Cleveland Clinic, 2023). Van de wateroplosbare vitamines helpen de B-vitamines bij je stofwisseling en energieproductie, vandaar dat je ervoor kunt kiezen ze ‘s morgens in te nemen, zodat ze je slaap niet beïnvloeden.

Natuurlijke bronnen van wateroplosbare vitamines zijn: citrusvruchten, meloen, broccoli, groene bladgroenten, zuivelproducten, vis en noten.

Beste tijdstip om vetoplosbare vitamines in te nemen

Vetoplosbare vitamines kun je het beste innemen na of tijdens een maaltijd die vetten bevat. Dit komt omdat het vet in je lichaam ervoor zorgt dat de vitamines beter in je darmen kunnen worden opgenomen (Cleveland Clinic, 2023). Het tijdstip van de dag waarop je de vetoplosbare vitamines inneemt maakt niet veel uit.

Natuurlijke bronnen van vetoplosbare vitamines zijn: boter, melk, eierdooiers, vis, plantaardige olie, zaden en noten. Als je wilt weten welke voedingsmiddelen specifiek vitamine D bevatten, lees dan onze blog “Vitamine D in Voeding“.

Wat is de beste tijd om multivitaminen in te nemen?

Zoals de naam al zegt, bevatten multivitamine supplementen meerdere vitamines en mineralen die het lichaam nodig heeft. Dit is vaak een combinatie van zowel water- als vetoplosbare vitamines. Wat wateroplosbare vitamines betreft, is het tijdstip waarop je ze inneemt niet erg belangrijk. Voor vetoplosbare vitamines is het optimaal om ze tijdens of na een maaltijd in te nemen. Daarom is het aan te bevelen om multivitamines in te nemen bij een maaltijd of tussendoortje op een moment van de dag dat jou goed uitkomt. Het vinden van een moment van de dag om vitamines in te nemen dat bij je past, kan ervoor zorgen dat je eraan denkt de vitamines consequent in te nemen.

Heb ik multivitaminen nodig?

Of je multivitaminen nodig hebt hangt af van een aantal factoren. Als je een gevarieerde en gezonde voeding hebt, is het waarschijnlijk niet nodig om multivitamines te nemen, bovendien kan het innemen van vitaminesupplementen zonder reden in sommige gevallen meer kwaad dan goed doen. Sommige groepen kunnen echter een verhoogde vitaminebehoefte hebben en baat hebben bij multivitaminen. Voorbeelden hiervan zijn:

Vegetariërs of veganisten: het volgen van een vegetarisch of veganistisch dieet kan voordelen hebben. Maar het kan ook een tekort aan bepaalde vitamines en mineralen in het lichaam veroorzaken, zoals vitamine B12, vitamine D, ijzer, calcium en zink (Craig, 2010).

Ouderen: ouderen lopen om verschillende redenen risico op een vitaminetekort. Ze kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met kauwen en slikken of andere gezondheidsproblemen hebben die de eetlust onderdrukken. Oudere volwassenen kunnen ook meer moeite hebben om vitamine B12 uit voedsel op te nemen (Harvard, 2021).

Het is belangrijk om met je huisarts te praten voordat je met multivitaminen begint. Die kan je adviseren welke vitamines je moet nemen, hoe vaak en in welke dosering.

Testen op vitaminetekort

Voordat je vitaminesupplementen gaat nemen, is het verstandig om vast te stellen of je lichaam ze eigenlijk wel nodig heeft. De reden hiervoor is dat het nemen van supplementen wanneer je ze niet nodig hebt, ervoor kan zorgen dat de niveaus van vitamines in je lichaam te hoog worden, waardoor vitaminevergiftiging ontstaat. Dit geldt vooral voor vetoplosbare vitaminen, omdat die na verloop van tijd in het lichaam worden opgeslagen. Je kunt het niveau van vitamines in je lichaam controleren met een bloedtest.

Denk je dat je een vitaminetekort hebt, of heb je symptomen die kunnen wijzen op een vitaminetekort? De Vitaminetekort Test van Homed-IQ controleert de hoeveelheid vitamine B12, vitamine D en foliumzuur in je bloed. De monsterafname is eenvoudig thuis te doen en de analyse vindt plaats in een gecertificeerd laboratorium. De testresultaten bevatten een downloadbaar laboratoriumrapport dat je kunt meenemen naar je arts voor een vervolgbehandeling. De Vegan en Vegetariër Bloedtest van Homed-IQ controleert het niveau van vitaminen en mineralen die vaak tekorten veroorzaken bij mensen die geen dierlijke producten eten.

Bronnen

Cleveland Clinic. (2023, May 19). The Best Time to Take Vitamins. Cleveland Clinic. https://health.clevelandclinic.org/the-best-time-to-take-vitamins/#:~:text=%E2%80%9CTake%20water%2Dsoluble%20vitamins%20on,won%27t%20affect%20your%20sleep.

Craig, W. J. (2010). Nutrition Concerns and Health Effects of Vegetarian Diets. Nutrition in Clinical Practice, 25(6), 613–620. https://doi.org/10.1177/0884533610385707

Harvard Health. (2023, February 2). Should I Take a Daily Multivitamin? The Nutrition Source. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/multivitamin/

Lykstad, J. (2023, March 6). Biochemistry, Water Soluble Vitamins. StatPearls – NCBI Bookshelf. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538510/#:~:text=There%20are%20nine%20water%2Dsoluble,in%20severe%20morbidity%20and%20mortality.

NCI Dictionary of Cancer Terms. (n.d.). National Cancer Institute. https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/fat-soluble-vitamin

NCI Dictionary of Cancer Terms. (n.d.-b). National Cancer Institute. https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/water-soluble-vitamin

Nutrition concerns and health effects of vegetarian diets. (2010, 25 december). NIH.gov. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21139125/

Should I Take a Daily Multivitamin? (2021, 12 november). The Nutrition Source. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/multivitamin/

Over de auteur

Lauren Dobischok

Lauren is een gezondheidswetenschapper en wetenschapscommunicator en woont momenteel in Nederland. Oorspronkelijk komt ze uit Canada, maar heeft een onderzoeksmaster in Gezondheidswetenschappen afgerond aan het Nederlands Instituut voor Gezondheidswetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam (NIHES) met een specialisatie in epidemiologie. Voor haar Master heeft ze een Bachelor in Gezondheidswetenschappen aan de Simon Fraser University afgerond. Met een achtergrond in de volksgezondheid is het haar doel om nauwkeurige wetenschappelijke inhoud te creëren die gemakkelijk te begrijpen is en mensen in staat stelt geïnformeerde beslissingen te nemen. Binnen Homed-IQ werkt Lauren als Product Developer en Content Lead, waarbij ze nauw samenwerkt met artsen en wetenschappers op het gebied van medische hulpmiddelen voor Homed-IQ’s nieuwe producten en schriftelijke communicatie.